گل‌ها و گیاهان آپارتمانی

رزماری یکی از گیاهان گلدانی معطر است که برگ‌هایی ظریف و زیبا داشته و می‌تواند گیاه مناسبی برای نگهداری در خانه شما باشد. همچنین شما می‌توانید از برگ‌های خوراکی این گیاه در آشپزی استفاده کرده و از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید. روش نگهداری از گیاه رزماری نیز بسیار آسان است و از این نظر نیز گیاه مناسبی می‌باشد. اما اگر دوست دارید گیاه رزماری را به‌طور کامل بشناسید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را که توسط بهترین گل فروشی تهران تهیه شده است مطالعه فرمایید.

آشنایی با گیاه معطر رزماری

رزماری گیاهی معطر، چند ساله و همیشه سبز است که به‌صورت بوته‌ای‌ می‌روید. این گیاه برگ‌هایی شمشیری و سوزنی شکل دارد که معمولاً به رنگ طوسی خاکستری هستند و روی ساقه‌های چوبی می‌رویند. رزماری در اواخر بهار و اوایل تابستان گل‌هایی کوچک و به رنگ سفید متمایل به آبی و به‌صورت خوشه‌ای می‌دهد. این گیاه را معمولا در اوایل بهار و زمانی که زمستان به پایان رسیده باشد می کارند. رزماری سرعت رشد متوسطی دارد و معمولاً در سال دوم به اندازه بالغ خود می‌رسد و می‌تواند گل بدهد. علاوه‌بر عطری خاص این گیاه دارای خواص دارویی و نیز بوده و به‌عنوان چاشنی و ادویه نیز از آن استفاده می‌شود. ازاین‌رو می‌توان پرورش و نگهداری رزماری را هم فال و هم تماشا دانست. بنابراین اگر دنبال خرید گیاهان سبز هستید رزماری را انتخاب کرده و برای یادگیری روش کاشت و نگهداری آن نیز ادامه این مطلب را از دست ندهید. در این مطلب همه آنچه در مورد کاشت و نگهداری از رزماری باید بدانید را به شما خواهیم گفت.

ویژگی‌های اصلی گیاه

- نام علمی: Salvia rosmarinus
- خانواده: نعناییان
- بومی: مناطق مدیترانه‌ای
- نام‌های مرسوم: رومارَن، اکلیل کوهی، رزماری

تاریخچه گیاه رزماری

رزماری از دیرباز مورد استفاده قرار می‌‌گرفته است، به‌طوری‌که یونانیان باستان معتقد بودند این گیاه حافظه و ذهن را تقویت می‌کند. در زمان گسترش طاعون نیز از این گیاه برای ضدعفونی کردن خانه‌ها استفاده می‌شود. امروز نیز در برخی نقاط دنیا شاخه‌ای از این گیاه را بر روی تابوت فرد تازه فوت شده می‌گذارند تا نشانه‌ای از این باشد که او را هیچوقت فراموش نخواهند کرد.

چگونه گیاه رزماری را بکاریم؟

این گیاه طاقت زیادی را در برابر گرما و کم آبی دارد و می‌توانید آن را در گوشه و کنار شهر به‌راحتی پیدا کنید. اگر می‌خواهید از این گیاه درون خانه یا باغچه خود نگهداری کنید بهتر است بدانید چه زمانی و در چه جایی آن‌را بکارید تا گیاهی سالم داشته باشید.

بهترین زمان برای کاشتن گیاه

بهترین زمان برای کاشت و شروع نگهداری از رزماری در اوایل بهار و زمانی است که سرمای زمستان به پایان رسیده باشد. اگر می‌خواهید رزماری را درون خانه و در گلدان بکارید می‌توانید این کار را در هر زمانی از سال انجام دهید چون فضای داخل خانه دمای مناسب را دارد.

بهترین مکان برای کاشتن گیاه

این گیاه به محیطی نورگیر نیاز دارد و خاکی می‌خواهد که زهکشی بسیار خوبی داشته باشد. همچنی بهتر است هیچ گیاه یا درخت بلندتری در اطراف این گیاه نباشد تا سایه آن باعث آسیب به رشد رزماری نشود. رزماری را می‌توانید هم در گلدان و هم در باغچه بکارید، تنها چیزی که برای نگهداری از این گیاه مهم است تامین نور کافی و خاک سبک است.

شیوه مراقبت از رزماری

در این قسمت به توضیح شیوه مراقبت از گیاه رزماری خواهیم پرداخت.

نور مورد نیاز

رزماری به محیطی با نور کامل و مستقیم خورشید نیاز دارد و روزانه حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید برای این گیاه ضروری است. اگر قصد نگهداری از رزماری در داخل خانه را دارید، یک پنجره جنوبی انتخاب خوبی برای قرار دادن گیاه جهت دریافت نور کافی است. در روزهای گرم نیز می‌توانید گیاه خود را به بیرون از خانه منتقل کنید تا از آفتاب مستقیم لذت ببرد.
در طول نگهداری از رزماری درنظر داشته باشید که نور نامناسب و سایه بیش‌ازحد می‌تواند باعث کم‌پشت شدن و کم شدن سرعت رشد آن شود. بنابراین همیشه رزماری خود را در محلی پرنور نگهداری کنید.

روش آب‌دهی

گیاه رزماری زمانی که جوان است آبیاری نسبتا زیاد را می‌پسندد، اما وقتی بالغ شد تحمل خوبی نسبت به کم‌آبی دارد. بنابراین آبیاری کم برای این گیاه بهتر از آبیاری بیش‌از‌حد است. حتی زمانی که گیاه جوان است هم باید آبیاری آن بیش‌ازحد نباشد. در نگهداری از رزماری توجه داشته باشید که خاک بیش‌ازحد خیس باعث آسیب به ریشه‌های گیاه می‌شود.
برای تشخیص زمان مناسب آبیاری کافی است به خاک گیاه دقت کنید. هر زمان چند سانتی‌متر بالایی خاک کاملا خشک شد، یعنی وقت آبیاری رزماری فرارسیده است. موقع آبیاری رزماری باید آبیاری تا جایی ادامه دهید که تمام خاک خیس و آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. پس از اتمام آبیاری نیز، باید حتما آب خارج شده را از زیر گلدان دور بریزید تا باعث خیس ماندن خاک و درنتیجه پوسیدگی ریشه نشود.

بهترین خاک برای رزماری

رزماری به خاکی نیاز دارد که سبک بوده و زهکشی خوبی داشته باشد. این گیاه نمی‌تواند خاک سنگین و خاکی که آب را به کندی تخلیه کند تحمل کند. همچنین بهتر است سطح pH خاک گیاه نیز اسیدی یا خنثی باشد.

رطوبت و دمای مناسب محیط نگهداری

گیاه رزماری ترجیح می‌دهد در محیطی گرم با رطوبت متوسط و مدیریت شده زندگی کند. رطوبت بیش‌ازحد محیط می‌توانند باعث پوسیدن و گندیدن گیاه یا بیماری‌های قارچی شود. این مشکل زمانی تشدید می‌شود که گردش هوای خوبی نیز در محیط نباشد و محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها پدیدار شود.
جالب است بدانید بیشتر گونه‌های رزماری نمی‌توانند دمای زیر صفر درجه را تحمل کنند، اما در عوض تحمل خوبی در برابر گرما دارند؛ بهترین دما برای این گیاه چیزی بین 12 الی 26 درجه سانتی‌گراد است.

روش کود دادن به گیاه

رزماری نیاز خاصی به کوددهی ندارد و مخلوط کردن کمپوست با خاک گیاه می‌تواند به تنهایی برای آن کافی باشد. بااین‌حال اگر خودتان به تقویت رزماری‌تان علاقه دارید می‌توانید با یک کود متوازن و مایع گیاه را تغذیه کنید. این کار را باید در فصل رویش گیاه یعنی بهار و تابستان و طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی انجام دهید. یادتان باشد در کوددهی زیاده‌روی نکنید، چراکه کوددهی بیش‌ازحد نه‌تنها کمکی به گیاه نمی‌کند، بلکه باعث سوختن ریشه‌های آن و تجمیع نمک در خاک گیاه نیز می‌شود.

بیماری‌های احتمالی و آفات آلوده کننده رزماری

رزماری مستعد بیماری نیست، اما در مدت زمان نگهداری از رزماری رطوبت بیش‌ازحد و گردش هوای کم می‌تواند باعث حضور آفاتی مثل شپشک آردی روی این گیاه شود. این آفت خودش را به صورت یک لایه سفید رنگ مثل آرد نشان می‌دهد. شپشک آردی معمولا خودش باعث مرگ گیاه نمی‌شود، اما می‌تواند گیاه را ضعیف کند تا در برابر سایر بیماری‌ها آسیب‌پذیر شود. علاوه‌بر شپشک آردی، کنه تارعنکبوتی و شته نیز می‌تواند به این گیاه حمله کند.
برای خلاصی از دست این آفات می‌توانید از صابون‌های آفت‌کش استفاده کنید. بهتر است این کار را به محض مشاهده آفات انجام دهید، زیرا در صورت گسترده شدن دیگر راهی برای از بین بردن آن‌ها نیست و ممکن است گیاه به کلی نابود شود.

زمان و روش برداشت کردن رزماری

همان‌طور که اشاره کردیم این گیاه خوراکی است و می‌تواند در آشپزی به‌عنوان ادویه استفاده شود. برای برداشت رزماری در هر زمانی از سال می‌توانید این گیاه را برداشت کرده و از آن استفاده کنید، اما بهترین فصل برداشت این گیاه در تابستان و زمانی است که گیاه در بهترین وضعیت رشد خود است. در این زمان و پیش از آن که رزماری گل بدهد، برگ‌های گیاه طعم و سلامت بهتری دارند.
برای برداشت صحیح برگ‌ها می‌توانید ساقه‌ای از گیاه که طول آن حدود 10 الی 15 سانتی‌متر دارد را از گیاه جدا کنید. سپس می‌توانید برگ‌های آن را به‌شکل تازه و مستقیم در آشپزی خود استفاده کنید یا شاخه را به‌صورت برعکس آویزان کنید تا خشک شود و از خشک شده آن استفاده کنید؛ خوبی برگ‌های خشک شده در این است که می‌توانید آن‌ها را برای مدت طولانی‌تری نگهداری و استفاده کنید.

زمان و روش هرس کردن گیاه

بعد از پایان گل‌دهی می‌توانید رزماری خود را هرس کنید تا شکل و اندازه بهتری داشته باشد. موقع هرس کردن یادتان باشد که هیچ‌وقت بیش از یک سوم گیاه را هرس نکنید، چون هرس کردن بیش‌ازحد رزماری باعث وارد شدن استرس به گیاه و در نتیجه ضعیف و آسیب‌پذیری آن خواهد شد.

چگونه از گیاه رزماری در گلدان نگهداری کنیم؟

نگهداری از رزماری در گلدان باعث می‌شود بتوانید در فصل‌های سرد آن را به داخل خانه منتقل کنید تا آسیب نبیند. همچنین می‌توانید گلدان را در پاسیو یا آشپزخانه خود نگهداری کنید و هر زمان که خواستید در آشپزی از آن استفاده کنید.
اگر قصد نگهداری از رزماری در داخل گلدان را دارید، گلدانی را برای این گیاه انتخاب کنید که کمی بزرگ‌تر از توپ ریشه آن بوده و حتما سوراخ تخلیه آب داشته باشد. بهترین گلدان برای نگهداری از رزماری گلدانی سفالی است، چون گلدان سفالی هم گردش هوای خوبی دارد، هم آب با سرعت بیشتری از داخل آن تبخیر خواهد شد.

روش تکثیر کردن رزماری

در طول نگهداری از رزماری می‌توانید آن را از طریق بذر یا قلمه زدن تکثیر کنید. هرچند که کاشت بذرها کار سختی نیست، اما برای تکثیر رزماری قلمه زدن روش بهتر و آسان‌تری است.

تکثیر کردن از طریق کاشت قلمه

این روش ارزان‌ترین و موثرترین روش تکثیر در طول نگهداری از رزماری است. گیاهی که از طریق قلمه زدن تکثیر می‌شود شاخه‌های بیشتری دارد و پرپشت‌تر خواهد بود. بهترین زمان برای این کار نیز در بهار و تابستان است. برای تکثیر رزماری از طریق قلمه اقدامات زیر را انجام دهید:
1.چند سانتی‌متر (بین 15 تا 20 سانتی‌متر) از یک ساقه سالم را برش بزنید. سعی کنید ساقه‌ای انتخاب کنید که چوب آن نرم باشد.
2. برگ‌های قسمت پایینی ساقه را جدا کنید و حداقل پنج برگ را در بالای ساقه باقی بگذارید.
3. انتهای ساقه را در محلول ریشه‌زا قرار دهید و سپس آن را در گلدانی با خاک مرطوب بکارید.
4. گلدان را در محلی گرم و نورگیر قرار دهید که نور غیرمستقیم به آن برسد. هر روز خاک گیاه را مرطوب کنید و اجازه ندهید که خاک گلدان خشک شود.
5. بعد از حدود 2 الی 3 هفته قلمه شما باید ریشه داده باشد. این مساله را می‌توانید با کشیدن آرام ساقه به بیرون امتحان کنید. اگر ساقه مقاومت کرد یعنی ریشه‌های گیاه شکل گرفته است.  ناگفته نماند اینکار اگر با احتیاط انجام نشود، ممکن است گیاه‌تان از بین برود، درنتیجه برای حصول اطمینان از شکل گرفتن ریشه بهتر است به رشد گیاه دقت کنید، اگر نشانه‌هایی از رشد جدید بود به این معناست که ریشه شکل گرفته است.

تکثیر کردن از طریق کاشت بذر

گرفتن بذر از گیاه رزماری کار ساده‌ای نیست. معمولا هم این بذرها به خوبی و قدرت گیاه مادر رشد نمی‌کنند. بااین‌حال اگر دوست دارید گیاه جدیدی با بذرهای گیاه قبلی داشته باشید بهتر است این کار را با چند بذر مختلف انجام دهید. کاشت بذرها باید سه ماه قبل از پایان زمستان و یخبندان انجام شود. برای تکثیر رزماری از طریق بذر باید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. بذرها را در یک سینی مناسب که با خاک مناسب و مرطوب پوشانده شده، بچینید.
2. روی سینی یک پوشش پلاستیکی بکشید تا رطوبت و گرما هدر نرود. سپس بعد از مدتی رطوبت خاک را بررسی کنید، اگر خشک شده بود دوباره آن را مرطوب کنید.
3. در ادامه سینی را روی سطحی گرم قرار دهید، سطحی که دمایی بین 25 الی 30 درجه سانتی‌گراد داشته باشد.
4. به محض اینکه اولین نشانه‌های جوانه زدن را دیدید پوشش پلاستیکی را بردارید و سینی را به محیطی نورگیر منتقل کنید.
5. هر زمان جوانه‌های شما به حدود 7 الی 8 سانتی‌متر رسیدند می‌توانید هر کدام از جوانه‌ها را به طور جداگانه به گلدان منتقل و از آن‌ها نگهداری کنید.

پاسخ به سوالات رایج درباره گیاه رزماری