آشنایی با گل پامچال زینتی و شیوه نگهداری آن

گل پامچال از جمله گل‌های گلدانی مخصوص فصل بهار و عید نوروز است که با گل‌های ظریف و رنگارنگش، مژده آمدن بهار را به شما خواهد داد. پس یادتان باشد هنگام عید نوروز حتما این گل زیبا را برای نگهداری در خانه یا کاشتن در باغچه منزلتان خریداری فرمایید. اما اگر دوست دارید درباره گل پامچال زینتی و روش نگهداری آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه فرمایید.

شناخت گل پامچال

پامچال نام یک سرده از گیاهان است که بیش‌از 500 گونه مختلف را شامل می‌شود. این تعداد را با بی‌نهایت گونه پیوندی و هیبریدی دیگر جمع بزنید تا متوجه شوید با چه خانواده بزرگی روبرو هستید. اکثر گونه‌های پامچال زینتی که امروز در گلدان‌ها یا باغچه‌هایمان وجود دارند گونه‌هایی پیوندی و هیبریدی هستند و تقریبا اکثر گونه‌های آن ظاهری مشابه دارند؛ ظاهری به این شکل: برگ‌هایی به رنگ سبز تیره با گل‌هایی رنگارنگ که در بهار روی یک شاخه می‌رویند. خوبی پامچال‌ها در این است که اکثر گونه‌های آن چند ساله هستند و در شرایط مناسب می‌توانند همیشه سبز باشند، منتها روش گل‌دهی در گونه‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. برخی از گونه‌های پامچال به‌صورت خوشه‌ای گل می‌دهند و برخی دیگر روی هر ساقه تنهه یک گل منفرد دارند. اگر قصد نگهداری از یک گل آپارتمانی رنگارنگ زیبا دارید، ما پرورش و نگهداری گل پامچال زینتی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. برای یادگیری روش نگهداری آن نیز کافیست تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

ویژگی‌های اصلی گل

- نام علمی: Primula
- خانواده: پامچالیان
- بومی: اتیوپی، اندونزی، گینه نو، هیمالیا، ژاپن، جنوب آمریکا

گونه‌های مختلف گل پامچال

قبل از معرفی روش نگهداری گل پامچال بهتر است، کمی بیشتر در مورد انواع گل پامچال صحبت کنیم.

- گونه پریمولا پولی‌آنتا (Primula x polyantha)

 یکی از گونه‌های پیوندی و مدرن پامچال که رنگ‌های جذاب و درخشانی دارد پریمولا پولی‌آنتا است. اکثر گیاهانی که در فروشگاه‌ها و باغچه‌ها می‌بینید از این نوع است. رشد و نگهداری آسان ویژگی این گونه از گل های پامچال است.

- گونه پامچال معمولی (Primula vulgaris)

یکی از گونه‌های وحشی این گیاه که به‌صورت بومی در غرب و مرکز اروپا رشد می‌کنند، پامچال vulgaris است. این گیاه گل‌هایی به‌رنگ زرد کمرنگ دارد و در بهار شکوفا می‌شود. از این نوع معمولا در باغچه‌ها استفاده نمی‌شود، اما از آن در پیوند دادن گونه‌های دیگر استفاده زیادی می‌شود.

- گونه پامچال دندانه‌دار (Primula denticulata)

این نوع پامچال بومی هیمیالیا است و می‌تواند تا 30 سانتی‌متر رشد کند. این نوع از پامچال گل‌هایی به‌صورت خوشه‌ای می‌دهد و جزء گیاهانی است که تکثیر آن از طریق بذر بسیار ساده‌تر است.

- گونه پامچال گاوزبان (Primula veris)

گل پامچال گاوزبان جز گونه‌های این گل است که گل‌های زرد رنگ می‌دهد و بومی اروپا و آسیاست، اما در حال حاضر در شمال شرقی آمریکا هم بومی شده است.

- گونه پامچال کیسونا (Primula kisoana)

 پامچال کیسونا گیاهی با گل‌هایی صورتی و یاسی رنگ است که در بهار شکوفا می‌شود. این گیاه در گذشته اصالتا بومی ژاپن بوده، اما متاسفانه امروزه دیگر به‌صورت وحشی در طبیعت ژاپن پیدا نمی‌شود.

- گونه پامچال ژاپنی (Primula japonica)

پامچال ژاپنی که با نام ملکه پامچال‌ها هم از آن یاد می‌شود، می‌تواند خاک به‌شدت خیس را به‌راحتی تحمل کند. ازاین‌رو بیشتر در حاشیه آبگیر‌ها رشد می‌کند. این گیاه تا حدود 60 سانتی‌متر رشد می‌کند و گل‌هایی سفید، صورتی، بنفش یا قرمز دارد که معمولا در اواخر بهار و اوایل تابستان شکوفا می‌شوند.

شیوه نگهداری پامچال زینتی

پامچال زینتی نیاز به محیطی نورگیر و کمی سایه دارد. اگر می‌خواهید گیاه شما گل‌دهی خوب و حال سلامتی داشته باشد بهتر است وقتی آن را بخرید که در حال گل‌دهی است؛ اگر گیاه شما سالم و خوب باشد باید برای چند هفته بعد از انتقال به محل شما کماکان گل‌های خود را حفظ کرده باشد. در مجموع نگهداری از گل پامچال زینتی کار تقریبا ساده‌ای است. یک آبیاری معمولی و تامین نور کافی تمام چیزی است که این گیاه را خوشحال می‌کند. خوبی گل پامچال زینتی در این است که این گیاه حتی به مراقبت و محافظت در زمستان هم نیازی ندارد.

میزان نور لازم برای گل

در مورد نور مورد نیاز برای نگهداری از گل پامچال زینتی باید بگوییم که گونه‌های هیبریدی پامچال به محیطی نیاز دارند که آفتاب صبحگاهی را به‌صورت کامل دریافت کنند، اما در هنگام آفتاب ظهر که شدید‌تر و قوی‌تر است در سایه استراحت کنند. پامچال در صورتی که مجبور باشد می‌تواند آفتاب کامل را هم تحمل کند، اما در اینصورت نیاز به آبیاری بیشتر دارد تا بتواند گرمای زیاد را تحمل کند. از سوی دیگر، سایه زیاد دشمن این گیاه است، به‌طوری‌که سایه بیش‌ازحد می‌تواند باعث توقف رشد گیاه یا عدم گل‌دهی در آن شود. پس آن را در محلی بکارید که در طول روز نورگیر و موقع ظهر سایه باشد.

بهترین ترکیب خاک برای پامچال زینتی

مثل هر گیاه چوبی دیگری پامچال نیز به خاکی مرطوب نیاز دارد که کمی اسیدی باشد. این گیاه همچنین از وجود مواد ارگانیک در خاکش استقبال می‌کند. اکثر گونه‌های این گیاه از خیس ماندن همیشگی خاک خوششان نمی‌آید؛ بنابراین به خاکی نیاز دارند که متخلخل و سبک باشد. علاوه‌براین زهکشی مناسب خاک نیز چیزی است که این گیاه را راضی و خوشحال نگه می‌دارد. به‌این‌منظور ترکیب خاک گیاه با موادی مثل کمپوست می‌تواند زهکشی خاک را افزایش دهد و اجازه دهد خاک با سرعت بهتری خشک شود.

روش آب‌دهی

پامچال تقریبا گیاه همیشه تشنه‌ای است و یک آبیاری منظم را دوست دارد. البته این به آن معنی نیست که خاک گیاه را غرق آب کنید. درواقع خاک گیاه باید همیشه تا حدی مرطوب باشد.
بهترین زمان برای آب دادن به این گیاه وقتی است که چند سانتی‌متر بالایی خاک آن خشک شده باشد. در این حالت باید به حدی به آن آب بدهید که تمام خاک مرطوب شود و اجازه دهید اضافه آن خارج شود. اگر گل پامچال خود را در باغچه کاشته‌اید پیشنهاد ما این است که آبیاری را در صبح انجام دهید که آفتاب بتواند حجم اضافه آب را خشک کند.

دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری

گل پامچال بهترین عملکرد خود را زمانی دارد که در محیطی خنک قرار بگیرد. دمایی بین 10 الی 18 درجه سانتی‌گراد باعث می‌شود تا گیاه بتواند رشد سالم‌تر و گل‌دهی بهتری داشته باشد. درواقع دمای زیاد و گرمای بیش‌ازحد باعث می‌شود گیاه ضعیف و بیمار شود.
درباره رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از گل پامچال نیز باید بگوییم که این به محیط مرطوب علاقه دارد. پامچال ترجیح می‌دهد در محیطی با رطوبت متوسط باشد، چراکه هوایی خشک و بدون رطوبت باعث آزار گیاه می‌شود. به‌همین‌خاطر اگر گیاه خود را درون خانه نگهداری می‌کنیئ مراقب باشید که در زمستان آن را نزدیک وسائل گرمایشی قرار ندهید.

روش کود دادن به پامچال زینتی

گونه‌های هیبریدی این گیاه از یک کوددهی معمول با کودی مایع لذت می‌برند. این کود باید دوبرابر بیشتر از دستورالعملش رقیق شده باشد، یعنی اگر روی بسته‌بندی نوشته شده یک قاشق از کود را در یک لیتر آب حل کنید، شما باید یک قاشق را در 2 لیتر آب حل کنید. همچنین بهتر است این کوددهی را فقط در بهار انجام دهید و در فصل‌های دیگر به پامچال خود کود ندهید؛ کوددهی بیش‌ازحد نه‌تنها به گیاه کمکی نمی‌کند، بلکه باعث آسیب دیدن ریشه‌های آن و در نتیجه خود گیاه می‌شود.

روش تکثیر کردن گل

یکی از بهترین و آسان‌ترین راه‌ها برای تکثیر گل پامچال، تکثیر از طریق روش تقسیم است. برای این کار کافی است بعد از پایان گل‌دهی گیاه را از خاک خارج کنید و آن را از طریق ریشه تقسیم کنید تا دو گیاه مجزا داشته باشید. فقط باید دقت کنید که هر قسمت از ریشه، برگ‌ و ساقه کافی داشته باشد تا بتواند به‌صورت مستقل رشد کند.
گل پامچال را علاوه‌بر روش تقسیم، از طریق بذر هم می‌توانید تکثیر کنید اما باید بدانید که این روش تکثیر این گل کاری سخت و حرفه‌ای است؛ چراکه این گیاه برای جوانه زدن از طریق بذر نیاز به دمایی بین 4 الی 10 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. ازاین‌رو چون تامین این دما در داخل خانه کار سختی است، تکثیر گل پامچال از روش کاشت بذر سخت شده و معمولا توسط گلخانه‌ها و در شرایط خاص انجام می‌شود.

آفات آلوده کننده و بیماری‌های احتمالی پامچال

پامچال گیاهی است که معمولا به آفت خاصی مبتلا نمی‌شود، تنها آفتی که ممکن است به این گیاه علاقه پیدا کند کنه تارعنکبوتی است، به‌خصوص اگر گیاه شما در محیطی باشد که مجبور به تحمل گرمای بیش‌ازحد باشد. در این‌صورت احتمالا جذب کنه تارعنکبوتی بسیار بیشتر خواهد بود. البته ناگفته نماند که در شرایط خیلی نادر شپشک آردی، شته و مگس سفید نیز به این گیاه جذب می‌شوند. در هر صورت در طول نگهداری از گل پامچال اگر آفتی جذب آن شد، بهترین راه برای درمان آفت‌ها استفاده از روش‌های غیرشیمیایی مثل روغن‌های باغبانی است.
از آفات گذشته نوبت به بیماری‌هایی می‌رسد که در طول نگهداری از گل پامچال ممکن است، گل شما را تهدید کنند.  در این باره باید بگوییم که لکه‌های برگی بیماری است که این گیاه مستعد ابتلا به آن است. این بیماری خودش را با لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌های زرد رنگ نشان می‌دهد. در صورت مشاهده چنین برگ‌هایی بهتر است این برگ‌ها را از روی گیاه هرس کنید و دور بریزید تا بیشتر نشوند. همچنین همیشه برای گیاه خود محیطی با گردش هوای خوب فراهم کنید تا کمتر دچار بیماری شود، چون گردش هوای کم باعث می‌شود محیط مناسبی برای رشد بیماری‌های قارچی فراهم شود.

پاسخ به برخی از سوالات رایج درباره گل پامچال زینتی

1. روش وادار کردن پامچال به گلدهی چگونه است؟

یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در گل‌دهی این گیاه، نور مناسب خورشید و محیط خنک  است. این گیاه به نوری زیاد ولی ترجیحا غیرمستقیم نیاز دارد. محیطی خنک نیز باعث می‌شود تا توان گیاه شما برای گل‌دهی بیشتر باشد.

2. گل پامچال چه موقع باید هرس شود؟

بعد از پایان گل‌دهی باید گل‌های ضعیف شده را از روی گیاه هرس کنید. با انجام این کار انرژی گیاه صرف تولید بذر نمی‌شود؛ همچنین این هرس کردن باعث می‌شود رشد جدیدی از قسمت بریده شده انجام شود. یادتان باشد هر زمان که قصد هرس کردن گل پامچال خود را داشتید، این کار را با ابزاری استریل شده و تیز انجام دهید تا فرایند هرس کردن سبب انتقال بیماری به گل شما نشود.

3. دلیل زرد یا قهوه‌ای شدن برگ‌های گل چیست؟

مهم‌ترین دلیل تغییر رنگ برگ‌های این گیاه، آبیاری نامناسب است. این گیاه خاکی مرطوب را دوست دارد، اما خشک شدن و خیس ماندن بیش‌ازحد خاک هر دو باعث آسیب به ریشه‌های گیاه می‌شود که خودش را با تغییر رنگ در برگ‌ها نمایان می‌کند.

4. آیا گل پامچال برای انسان‌ها و حیوانات سمی است؟

بله، این گیاه برای انسان‌ها، سگ‌ها و گربه‌ها سمی محسوب می‌شود. برگ‌های این گیاه پرز‌هایی دارد که لمس آن‌ها ممکن است باعث ایجاد التهاب و حساسیت شود. ضمن اینکه خورده شدن این گیاه توسط حیوانات خانگی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی یا استفراغ برای آن‌ها شود.


گیاهان آپارتمانی به چه دلیل پژمرده می شوند؟

در هنگام نگهداری از گیاهان آپارتمانی ممکن است متوجه شده باشید که تعداری از آن‎ها در حال پژمرده شدن هستند. در این صورت باید کاری کنید تا گیاهان بیش از این پژمرده نشده و احیا شوند. اما برای احیای گیاهان آپارتمانی، در ابتدا باید دلایل پژمردگی آن‌ها را بدانید تا بتوانید با اقدامات صحیح آن‎ها را نجات دهید. ما نیز در مقاله زیر به شرح دلایل پژمردگی گیاهان آپارتمانی و راه حل آن‎ها پرداخته ایم تا با مطالعه آن بتوانید مشکلات گیاهان خود را رفع کرده و آن‌ها به موقع احیا کنید.

مقدمه

تمام گیاهان چه در داخل خانه چه در بیرون خانه در معرض پژمردگی قرار دارند؛ با اینکه برای گیاهان خود آب کافی، نور، کود و گرما را تامین می‌کنید، اما باز هم آن‌ها پژمرده می‌شوند و این برای شما که برای هیچ کس چندان خوشایند نیست. اما واقعا چه اتفاقی برای یک گیاه رخ می‌دهد که باعث پژمردگی آن می‌شود؟ اینجاست که باید علت پژمردگی گیاهان آپارتمانی و راه حل آن‌ها را جستجو کرد. به‌این‌منظور با ما همراه باشید. در این مطلب ابتدا منظور از پژمردگی گیاه را به شما گفته و سپس 7 علت پژمردگی گیاهان را به شما آموزش خواهیم داد تا بعد از خرید گل و گیاه بتوانید به‌خوبی از آن‌ها مراقبت کرده و در صورت مشاهده پژمردگی در برگ‌های آن‌ها از پس حل آن‌ها برآیید.

پژمرده شدن گیاه یعنی چه؟

برای این‌که علت پژمردگی گیاهان را بدانیم، ابتدا باید این موضوع را بررسی کنیم که چرا یک گیاه پژمرده می‌شود و چه چیزی باعث می‌شود برگ‌ها و ساقه‌های گیاه استوار و صاف بمانند؟ گیاهان موجوداتی زنده هستند و برای تامین مواد مغذی به ریشه و آب نیاز دارند. درون تمام اندام‌های گیاه لوله‌هایی به نام زایلم وجود دارد. این لوله‌ها کار انتقال آب از ریشه به برگ‌ها را انجام می‌دهند. آب منتقل شده به برگ‌ها توسط پدیده‌ای به نام مویینگی در کنار یکدیگر تجمع می‌کنند و چیزی به نام آماسیدگی را به وجود می‌آورند. این آماسیدگی همان چیزی است که گیاه نیاز دارد تا بتواند برگ‌ها و ساقه‌های خود را سفت، محکم و استوار نگاه دارد.
پس از مدتی این آب تجمیع شده توسط روزنه‌های روی برگ تبخیر می‌شود و پدیده‌ای به نام تَرادَمِش را ایجاد می‌کند. جالب است بدانید که بیش از 95% آب وارد شده به برگ‌ها تبخیر می‌شود! در صورتی که هر قسمت از این پروسه دچار مشکل شود، مثلا ریشه‌ها نتوانند آب مورد نیاز را تامین کنند، زایلم نتواند آب مورد نیاز را انتقال دهد، یا ترادمش در برگ‌ها با سرعت بیشتری رخ دهد، در نتیجه پدیده آماسیدگی دچار مشکل می‌شود و گیاه دیگر نمی‌تواند استواری و سفت بودن برگ‌ها و ساقه‌هایش را حفظ کند و در نهایت برگ‌ها یا ساقه‌ها پژمرده می‌شوند.
به زبان ساده و خلاصه پژمردگی در گیاهان حاصل برهم خوردن تعادل میان میزان آب دریافتی و میزان آب تبخیر شده است.

7 دلیل پژمرده شدن گیاهان آپارتمانی

حال که مشخص شد پژمردگی در گیاهان از چه چیزی حاصل می‌شود، نوبت معرفی 7 علت پژمردگی گیاهان و راه حل آنهاست. در ادامه تمام مشکلاتی که باعث پژمردگی یک گیاه می‌شود را مرور می‌کنیم، تا بتوانیم به راحتی مشکل احتمالی را تشخیص داده و اصلاح کنیم.

1. کم بودن میزان آبیاری

بیایید با شایع‌ترین دلیل پژمردگی گیاهان آغاز کنیم. کم آبی، باعث خشک شدن خاک و به طبع آن کمبود آب مورد نیاز برای ریشه‌های گیاه می‌شود. سیستم آب کماکان در رگ‌های گیاه در جریان و در حال تبخیر است، اما از سوی دیگر آب جدیدی وارد سیستم نمی‌شود و این باعث می‌شود تا آماسیدگی کاهش پیدا کند و گیاه جلوی چشمان شما پژمرده شود. تشخیص کم آبی بسیار ساده است. اگر شما برای مدتی به گیاه خود آب نداده‌اید و خاک گیاه شما بسیار خشک است، پس احتمالا با مشکل کم آبی روبرو هستید. احتمالا باید چندتایی برگ با لبه‌های قهوه‌ای نیز ببینید.
برای حل این مشکل کافی است میزان آب‌دهی را بیشتر کنید و امیدوار باشید که گیاه شما دوباره سرزنده خواهد شد. بعضی از گیاهان بیشتر تحمل پژمردگی را دارند و می‌توانند خود را به سرعت بازیابی کنند، اما در مجموع بهتر است اجازه ندهید هیچ گیاهی به سمت پژمردگی ناشی از کم آبی برود.

2. زیاد بودن میزان آبیاری

این حالت دقیقا برعکس حالت قبلی و بسیار جدی‌تر است. در بخش پیشین گفتیم که یکی از دلیل های پژمردگی گیاهان عدم توانایی گیاه در دریافت آب کافی و درواقع همان کم آبی است. نقطه مقابل آن یعنی آب‌دهی زیاد نیز باعث همین اتفاق می‌شود، اما به نحوی دیگر؛ به این شکل که زمانی که به گیاهی بیش از حد آب بدهید، گیاه خودش را ابتدا با زرد شدن برگ‌ها و تورم بعضی اندام‌هایش نشان می‌دهد. آب‌دهی زیاد، به معنی خیس بودن بیش از حد خاک و عدم عبور جریان هوا در خاک است. این مساله باعث می‌شود باکتری‌ها و قارچ‌های مضر در اطراف ریشه رشد کند و باعث مرگ ریشه شود.
در این حالت، با وجود اینکه آب زیادی برای گیاه تامین می‌شود و خاک همیشه خیس است، اما مرگ ریشه منجر به عدم توانایی گیاه در تامین آب مورد نیازش می‌شود. اگر خاک گیاه همیشه خیس است، زهکشی خوبی ندارد و به کندی خشک می‌شود، احتمالا با مشکل آب‌دهی زیاد، پوسیدگی ریشه و پژمردگی مواجه خواهید شد.برای تشخیص این مشکل می‌توانید به دنبال برگ‌های زرد یا ورم بیش از حد در ساقه گیاه بگردید. پوسیدگی ریشه همچنین باعث قهوه‌ای یا سیاه شدن ریشه می‌شود. ممکن است حتی خاک بوی گندیدگی بدهد و این گندیدگی ممکن است به قسمت پایینی ساقه نیز سرایت کند. اگر آب‌دهی زیاد به مرحله‌ای برسد که گیاه شما را پژمرده کند، احتمالا باید با آن گیاه خداحافظی کنید. اما اگر در مراحل ابتدایی متوجه آن شدید، می‌توانید عادت آب‌دهی و زهکشی خاک را اصلاح کنید تا گیاه آسیب بیشتری نبیند.

3. تغییرات شدید دمایی

وقتی گیاه در دمایی قرار گیرد که تحمل آن را ندارد، همین دماست که علت پژمردگی آن می‌شود. اکثر گیاهان گرمسیری دمایی بین 15 درجه الی 32 درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند و شرایطی خارج از این بازه دمایی باعث ایجاد آسیب در برگ‌ها، ساقه‌ها و حتی ریشه‌ها می‌شود. پژمردگی گیاهان براثر تغییرات دما دو حالت دارد:

- دمای بالا:

دمای بیش از حد، اغلب باعث آسیب مستقیم به بافت‌های گیاه می‌شود، اما ممکن است با تبخیر بیشتر آب، باعث پژمردگی گیاه نیز شود. در این حالت نیاز گیاه به آب بیشتر می‌شود، اما ریشه‌ها دیگر نمی‌توانند این نیاز را تامین کنند و تعادل به هم می‌ریزد. اگر گیاه شما در نور مستقیم خورشید، کنار وسایل گرمایشی یا اتاقی گرم قرار دارد ممکن است با این مساله مواجه شوید. ممکن است یک گیاه در زمستان در کنار پنجره‌ای نورگیر بسیار خوشحال باشد، اما در تابستان از طریق همان پنجره آسیب ببیند.
فراموش نکنید خاک گیاهی که در محلی گرم قرار دارد، نسبت به گیاهی که در محلی خنک‌تر قرار دارد زودتر خشک می‌شود و نیاز به آب‌دهی بیشتری دارد. برای تشخیص این مشکل به نشانه‌هایی مانند سوختن برگ‌ها، پیچ‌خوردن برگ‌ها، ریزش برگ‌ها یا لبه‌های قهوه‌ای یا زرد در آن دقت کنید. برای حل این مشکل کافی است گیاه را به محلی خنک‌تر منتقل کنید و مطمئن شوید آب کافی به گیاه می‌رسد.

- دمای پایین:

سوی دیگر ماجرا، سرمای بیش از حد قرار دارد که دلیل پژمردگی گیاهان است؛ اگر گیاه در محلی قرار گیرد که دمای هوا بسیار سرد باشد برگ‌ها، ساقه‌ها و ریشه‌هایش آسیب می‌بیند و این مساله باعث می‌شود ریشه نتواند آب مورد نیازش را تامین کند و پژمرده خواهد شد. این اتفاق برای گیاهان داخل خانه بسیار بعید است، اما اگر گیاه خود را در تابستان به بیرون منتقل می‌کنید، فراموش نکنید که با شروع پاییز آن‌ها را دوباره به داخل بیاورید تا از سرمازدگی در امان باشند.

4. وجود آفات آلوده کننده

آفت‌ها از جمله علت های پژمردگی گیاهان هستند که می‌توانند به گیاه شما بچسبند و از شیره آن‌ها تغذیه کنند و ازاین‌طریق باعث پژمرده شدن گیاه شما شوند. حشراتی مانند شپشک‌ها، کنه‌ها و شته‌ها معمولا مجرمان اصلی این اتفاق هستند. اگر تعداد این حشرات کم باشد مشکل بزرگی نیستند، اما زمانی که جمعیت آن‌ها افزایش پیدا کند، باعث از دست رفتن آب در گیاه و پژمردگی می‌شوند.
از بین بردن این حشرات کار سختی نیست. بهتر است حداقل ماهی یک‌بار گیاه خود را کاملا بررسی کنید، تا پیش از اینکه جمعیت این حشرات زیاد شود آن‌ها را از بین ببرید.

5. مبتلا شدن گیاه به بیماری‌های مختلف

بیماری‌ها از دیگر علت های پژمردگی گیاهان به‌شمار می‌روند که از دو طریق می‌توانند باعث پژمردگی گیاه شما شوند:
1. تاثیر روی سلامت و عملکرد ریشه
2. تاثیر روی جریان عبور آب و مواد مغذی در زایلم گیاه و از بین بردن آماسیدگی
برای مثال نوعی بیماری به نام فیوزاریوم وجود دارد که می‌تواند طی 24 ساعت برگ‌ها را پژمرده و سیاه کند. راه حل این مشکل، هرس کردن سریع برگ‌های بیمار و استفاده از قارچ‌کش‌های صنعتی است. بهتر است هرازگاهی گیاه را بررسی کنید، تا اگر نشانه‌ای از بیماری در آن دیدید بتوانید به سرعت اقدام کنید. فراموش نکنید که گیاه بیمار را باید به سرعت قرنطینه کنید و از سایر گیاهان جدا کنید، تا بیماری خود را به آن‌ها سرایت ندهد.
بیماری‌ها معمولا حاصل نگهداری نامناسب، خیس ماندن بیش از حد و عدم تهویه هوای مناسب است.
برای جلوگیری از بیماری گیاه خود مواردی مانند آب‌دهی بیش از حد گیاه، زهکشی نامناسب و استفاده از گلدان بیش‌ازحد بزرگ را در نظر داشته باشید. زیرا این‌ها شرایطی هستند که قارچ‌ها و باکتری‌ها عاشق آن‌ها بوده و به راحتی در این محیط رشد و پرورش می‌یابند. در صورتی که بیماری را به سرعت تشخیص دهید، می‌توانید گیاه خود را درمان کنید.

6. کمبود رطوبت

رطوبت کم می‌تواند خودش دلیل پژمردگی گیاهان شود؛ چراکه بسیاری از گیاهان خانگی به رطوبتی بیشتر از آن‌چه در خانه است نیاز دارند. البته ممکن است در این شرایط زنده بمانند، اما نمی‌توانند عملکرد صددرصدی و رشد خوبی داشته باشند.
برای مثال بعضی گیاهان مانند خزه‌ها یا برخی ارکیده‌ها، نیاز به رطوبتی بالا دارند و در صورتی که این نیاز تامین نشود واکنش نشان می‌دهند. کمبود رطوبت معمولا در زمستان و در داخل خانه رخ می‌دهد، زمانی که سیستم گرمایشی داخل خانه هوا را خشک و بدون رطوبت می‌کند. همچنین اتاق‌های نورگیر و گرم نیز رطوبت بسیار کمی دارند. گیاهان حساسی که در این شرایط قرار می‌گیرند، به‌سرعت پژمرده می‌شوند. بنابراین در هنگام خرید اینترنتی گیاه یا خرید گیاه از گلفروشی‌ها حتما از میزان رطوبت مورد نیاز گیاه خود مطلع شده و اگر گیاهی را نگهداری می‌کنید که رطوبت بالایی نیاز دارد، باید مراقب این شرایط باشید. به‌این‌منظور می‌توانید از دستگاه بخور برای تامین رطوبت استفاده کنید یا مقداری آب و سنگ در سینی زیر گلدان بریزید به‌صورتی که آب با گلدان تماس پیدا نکند. همچنین کنار هم قرار دادن چند گیاه در کنار یک‌دیگر نیز به تامین رطوبت کمک می‌کند. مکان‌هایی مانند حمام یا آشپزخانه نیز رطوبت بالایی دارند ومی‌توانید گیاه مورد نظرتان را در آنجا نگهداری کنید.

7. کود‌دهی نا‌درست

مشکلات کوددهی نیز می‌تواند علت پژمردگی گیاهان باشد. این مساله اغلب به‌خاطر کوددهی بیش‌ازحد است و کوددهی کم این مشکل را ایجاد نمی‌کند. شاید شما وسوسه شوید که با کوددهی زیاد، سرعت رشد گیاه خود را افزایش دهید، اما باید بدانید با این‌کار فقط به گیاه خود آسیب می‌زنید. شما باید به اندازه‌ای به گیاه کود بدهید که مواد غذایی مورد نیازش تامین شود. کود دادن بیش‌ازحد باعث مسمومیت و آسیب‌های شیمیایی می‌شود. این پروسه به ریشه‌های گیاه شما آسیب می‌زند و در نتیجه گیاه نمی‌تواند آب مورد نیاز خودش را تامین کند. برای حل این مشکل کافی است خاک گیاه را برای حدود 5 دقیقه با جریان آب بشویید و اجازه دهید آب از زیر گلدان خارج شود. این کار باعث می‌شود نمک‌های تشکیل شده که حاصل کوددهی بیش‌ازحد بوده، شسته شود و گیاه بتواند دوباره خود را بازیابی کند.

سوالات رایج درباره پژمرده شدن گیاهان آپارتمانی

1. دلایل پژمرده شدن گیاهان چیست؟

دلایل مختلفی برای پژمردگی یا ضعیف شدن گیاهان خانگی وجود دارد، اما یکی از مهم‌ترین این دلایل، آبیاری اشتباه و زهکشی نامناسب خاک است. آب زیاد و خیس ماندن بیش‌ازحد خاک می‌تواند باعث عدم گردش هوا و ایجاد بیماری‌های قارچی در گیاه شود که نتیجه آن پژمرده شدن گیاه است. البته که نور ناکافی، کوددهی کم یا رطوبت ناکافی نیز می‌تواند برای برخی گیاهان مشکلاتی را ایجاد و آن‌ها را بی‌حال و پژمرده کند.

2. چگونه می‌توان یک گیاه پژمرده را نجات داد؟

برای درمان یک گیاه پژمرده ابتدا باید دلیل پژمردگی آن را تشخیص دهید. زمانی که مشکل را تشخیص دادید می‌توانید برای حل آن اقدام کنید؛ اقداماتی مثل سبک کردن یا تعویض کامل خاک، اصلاح محل قرارگیری گیاه برای دسترسی بهتر به نور یا رطوبت، انقال گیاه به محیطی گرم‌تر یا سردتر و تغذیه گیاه با کود مناسب.
حتی گاهی چرخاندن گیاه نیز می‌تواند به گیاه کمک کند، زیرا ممکن است برای مدت زیادی یک سمت گیاه به سمت نور باشد و سمت دیگر نور دریافت نکند که باعث آسیب به گیاه می‌شود.

3. گیاهان به چه دلیل زرد می‌شوند؟

زرد شدن یک گیاه می‌تواند به دلیل آبیاری اشتباه، زهکشی نامناسب خاک، نور بیش‌ازحد یا کوددهی زیاد باشد؛ آبیاری زیاد یا کم می‌تواند به ریشه‌های گیاه آسیب زده و آن‌ها را در تامین منابع دچار مشکل کند. کوددهی زیاد نیز می‌تواند باعث تشکیل نمک در خاک و سوختن ریشه‌ها شود. همچنین نور بیش‌ازحد می‌تواند باعث آفتاب سوختگی در گیاه شود. علاوه بر این مسائل برخی آفات نیز می‌توانند به برگ‌های گیاه آسیب بزنند و با نوشیدن شیره گیاه آن‌ها را ضعیف، زرد و یا بی رنگ کنند.

4. نشانه‌های آبیاری زیاد در گیاه چیست؟

در گیاهان مختلف ممکن است نشانه‌های مختلفی وجود داشته باشد، اما یکی از معمول‌ترین نشانه‌های آبیاری بیش‌از‌حد، پژمردگی است. زرد شدن، نرم شدن ساقه‌ها یا برگ‌ها و یا قهوه‌ای یا سیاه شدن برگ‌ها نیز می‌تواند نشانه‌ای از آبیاری زیاد یک گیاه باشد. گفتنی است که آبیاری بیش‌ازحد می‌تواند باعث پوسیدن ریشه‌های گیاه نیز شود بنابراین ممکن است متوجه شوید که رشد گیاه شما به شدت آهسته و ضعیف شده است.

5. روش تشخیص بیماری قارچی گیاه چگونه است؟

اگر این بیماری قارچی درون خاک گیاه ایجاد شود شانس کمی برای دیدن آن خواهید داشت و تنها زمانی متوجه می‌شوید که اثرات آن روی گیاه ایجاد شده باشد، اما بیماری‌هایی که در بیرون از خاک ایجاد می‌شوند معمولا به محیطی خیس با گردش هوای کم و دمای پایین نیاز دارند تا بتوانند رشد کنند و خود را به شکل لکه‌هایی رنگی و غبار شکل نشان می‌دهند. این قارچ‌ها می‌توانند به‌سرعت به تمام گیاه سرایت کرده و حتی گیاهان دیگر در اطراف خود را نیز آلوده کنند.

6. آیا برگ‌های زرد باید از گیاهان جدا شوند؟

جدا کردن برگ‌های زرد شده یا مرده از گیاه اقدام خوبی است اما بهتر است اجازه دهید که برگ مورد نظر کاملا زرد یا مرده شود و هیچگاه برگی که هنوز قسمت‌های سالمی دارد را از گیاه جدا نکنید. اگر قصد جدا کردن این برگ‌ها را دارید بهتر است این کار را با دستکش و ابزار استریل انجام دهید تا هم باعث انتقال بیماری جدید به گیاه نشوید و هم دستان شما آلوده نشود.

7. از کجا بفهمیم گیاهی بیمار شده است؟

بیماری یا مشکلات در گیاهان می‌تواند خود را به شکل‌های مختلفی نشان دهند که شامل لاغر شدن گیاه، کاهش گل‌ها و افزایش برگ‌ها، زرد شدن برگ‌ها، سوختن برگ‌ها، قهوه‌ای شدن لبه برگ‌ها، کوچک، شدن یا پژمرده شدن برگ‌ها، ایجاد لکه بر روی برگ‌ها، نرم شدن یا باد کردن برگ‌ها، آردی شدن و سفیدک شدن برگ‌ها می‌شود.

8. روش از بین بردن باکتری‎های مضر خاک چگونه است؟

برای از بین بردن این باکتری‌ها ابتدا باید نوع دقیق آن را متوجه شوید، اما عموما مقداری مایع سفیدکننده می‌تواند کمک زیادی به شما بکند و این باکتری‌ها را از بین ببرد. ترکیبی مایع از 10 الی 20 درصد مایع سفید کننده که در آب معمولی حل شده باشد کمک زیادی به از بین بردن باکتری‌های مضر در خاک می‌کند، اما بهتر است بعد 20 الی 30 دقیقه این محلول را از خاک گیاه بشویید زیرا باقی ماندن آن در خاک می‌تواند برای گیاه شما سمی باشند.


هر آنچه لازم است درباره درخت موز بدانید

درختچه‎های زینتی انواعی از گیاهان آپارتمانی هستند که هم برای نگهداری در خانه و هم محل کار، بسیار مناسب‎اند. یکی از این درختچه‌های مناسب نیز درخت موز است که می‎توانید آن را به صورت یک گیاه گلدانی نگهداری کنید. البته خوب است بدانید که این درخت زیبا را می‎توانید در باغچه نیز کاشته و پرورش دهید. اما برای انجام این کار، لازم است در ابتدا اطلاعات کافی درباره روش نگهداری درخت موز به دست آورید. به همین منظور نیز پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را به طور کامل مطالعه فرمایید.

مقدمه

تقریبا صدها گونه مختلف از موز و پلانتین (موز پختنی) در سراسر جهان وجود دارد. با اینکه عموما از این گیاهان میوه‌دار به‌عنوان “درخت” یاد می‌شود، اما آن‌ها در واقع گیاهان برگ‌ریز بزرگی هستند که ساقه چوبی نداشته و به جای آن، تنه‌ای قائم، استوار و محکم دارند که برگ‌های بزرگ، دراز و سبزرنگ را در خود جای داده است. برگ‌های این گیاهان عموما به رنگ سبز روشن هستند و گل‌های جذاب آن نیز معمولا در بهار پدیدار می‌شوند و بستر را برای رشد میوه‌های کشیده سبز/ زرد فراهم می‌کنند. مهم نیست که اندازه حیاط/ بالکن شما چقدر است، حتما یک درخت موز مناسب برای جای‌گیری در محیط شما وجود دارد! همچنین، اگر میزان کافی نور فراهم باشد، درخت موز می‌تواند به‌خوبی به عنوان گیاهی آپارتمانی به ادامه حیات خود بپردازد. البته در این شرایط، میوه‌ای تولید نخواهد شد. نرخ رشد درخت موز عموما بالاست و باید در فصل بهار کاشته شود. اگر قصد خرید یک گیاه آپارتمانی زیبا و ارزشمند را دارید، درخت موز را انتخاب کرده و برای یادگیری روش نگهداری درخت مورد نیز در ادامه با ما همراه باشید.

شناشنامه درخت موز

- نام رایج: درخت موز، درخت پلانتین
- نام گیاه شناسی: Musa spp
- خانواده: میوزیشی
- نوع گیاه: برگ ریز، چندساله
- اندازه گیاه بالغ: 60 سانتی متر الی 9 متر ارتفاع، 30 سانتی متر الی 4.5 متر پهنا (اندازه این گیاه بسته به گونه آن متغیر است)
- نیازهای نوری: نور کامل خورشید
- نوع خاک: خاک رسی (لومی)، دارای زه کشی قوی
- Ph خاک: اسیدی
- زمان گلدهی: بهار
- رنگ گل: سفید، بنفش، نارنجی
- منطقه بومی: آسیا، آفریقا، استرالیا3

گونه‌های مختلف درخت

حدودا 70 گونه و حتی بیشتر برای درخت موز یافت شده است که گونه‌های بیشتر شناخته شده آن شامل موارد زیر می‌شوند:
- Musa acuminata:
این گونه به ارتفاع 3.5 الی 6 متری می‌رسد و عموما به‌عنوان گیاهی زینتی کاشته می‌شود. برگ‌های این درخت موز، پارویی مانند است و می‌تواند تا 15 الی 20 سانتی‌متر رشد کند.
- Musa ornate: نام دیگر این گونه، موز گلدار است. این گونه از موز نیز کاربردی زینتی داشته و به علت ارزش زیباشناسی خود مورد استقبال قرار گرفته است. گفتنی است Musa ornate میوه نیز می‌دهد، اما میوه کوچک آن معمولا خورده نمی‌شود
- Musa basjoo: این گونه را با نام موز ژاپنی نیز می‌شناسند. موز ژاپنی تا حد قابل قبولی در برابر سرما مقاوم است و به ارتفاع 1.8 الی 4.2 متر خواهد رسید.

مختصری درباره پرورش و نگهداری درخت موز

  بیشتر گونه‌های درخت موز در مناطق گرم رشد می‌کنند، اما چند گونه نیز وجود دارد که در برابر سرما مقاوم هستند و می‌توانند در آب و هوای خنک نیز کاشته شوند. اگر قصد دارید درخت موز خود را در خارج از خانه بکارید، انتخاب مکان صحیح رمز موفقیت شما خواهد بود، به‌طوری‌که اگر این گیاه در مکانی مناسب کاشته شود، رسیدگی آن نیز به حداقل خواهد رسید. برای این‌منظور سعی کنید گیاه را در مکانی قرار دهید که در برابر بادهای سنگین در امان باشد، چون برگ‌های آن مستعد آسیب هستند. سپس با ترکیب کردن مقداری کمپوست با خاک، بستر رشد آن را آماده کنید. البته، دقت کنید که فضای کافی برای رشد عرضی و طولی درخت فراهم باشد.
در طول فصول رشد (بهار تا پاییز)، درخت موز تشنه آب است. به گونه‌ای که شاید لازم باشد برای مرطوب نگه داشتن خاک و پاسخ به نیازهای گیاه، به ویژه در ایام گرم سال هر روز آن را آبیاری کنید. از دیگر نیازهای موز در این فصول، نیاز به دریافت مداوم کود است. موز در اواخر تابستان شکل می‌گیرد. هنگامی که میوه سبز شد و ظاهر کاملی به خود گرفت، می‌توانید آن را از ساقه جدا کرده و در مکانی خشک و خنک قرار دهید تا کاملا رسیده شود.

شیوه مراقبت از درخت موز

در این قسمت به توضیح شیوه مراقبت از درخت موز خواهیم پرداخت.

نور مناسب

بیشتر گونه‌های این درخت موز ترجیح می‌دهند که در نور کامل خورشید زندگی کنند. یعنی در اغلب روزها، حداقل 6 ساعت زیر تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرند. بااین‌حال بعضی از انواع موز نیز هستند که به سرعت دچار سوختگی می‌شوند. در نتیجه در مورد نور مورد نیاز برای نگهداری از درخت موز باید بگوییم که بسته به گونه‌ای که تهیه می‌کنید باید نور مورد نیاز را فراهم کنید.

بهترین ترکیب خاک برای گیاه

گونه‌های درخت موز به‌طور طبیعی عاشق خاک‌های ارگانیک، غنی، دارای زهکشی مناسب و کمی اسیدی هستند، اما نمی‌توانند نمک‌های جمع شده در خاک را تحمل کنند.

آب‎دهی صحیح

در نگهداری از درخت موز باید درنظر داشته باشید که موز گیاهی گرمسیری است و در طبیعت اصلی خود در جنگل‌های بارانی زندگی می‌کند. بنابراین به مقدار زیادی از آب و رطوبت نیاز دارد. راهی مناسب برای تامین رطوبت کافی هوا، این است که تعدادی از این گیاه را در نزدیکی یکدیگر بکارید. بدین ترتیب، رطوبت برای مدت طولانی‌تری در برگ‌ها باقی خواهد ماند. درخت موز را به‌طور مداوم آبیاری کنید، به‌گونه‌ای که همه نقاط آن ضمن مرطوب بودن، غرقاب نشود. در طول نگهداری از درخت موز از آبیاری بیش‌ازحد خودداری کنید، چراکه سبب پوسیدگی ریشه‌ها خواهد شد. همچنین توجه داشته باشید که فصل سرما نیاز درخت موز به آب کمتر شده و باید میزان آبیاری را کم کنید. در این باره اگر در منطقه پرباران هستید، باید درنظر داشته باشید که بارش زمستانی نیاز گیاه را به آب برطرف خواهد کرد.
به‌عنوان نکته آخر در مورد آبیاری درخت موز نیز باید بگوییم همان‌طور که از آبیاری بیش‌ازحد باید جلوگیری کنید، از خشک شدن خاک در بین وعده‌های آبیاری نیز باید پرهیز کنید تا آسیبی به درخت شما نرسد.

دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری

این گیاه در شرایط گرم و مرطوب رشد می‌کند، اما از سرما فراری است. حتی انواع قوی و مقاوم در برابر سرمای درخت موز نیز ترجیح می‌دهند که در بازه دمایی بین 23 الی 35 درجه سانتی‌گراد زندگی کنند. در طول نگهداری از درخت موز باید بدانید که هوای سرد و شرایط خشکی، می‌تواند سریعا گیاه را به سمت مرگ سوق دهد. در نتیجه باید حسابی مراقب این مورد باشید. موز به رطوبت بالا نیاز دارد، بنابراین اگر در منطقه‌ای خشک زندگی می‌کنید برای افزایش میزان رطوبت، می‌توانید به کمک یک اسپری آب به‌طور روزانه برگ‌ها را مرطوب کنید.

روش کود دادن به درخت موز

درخت موز عاشق کود است! بنابراین در طول فصول رشد، آن را به‌طور پیوسته با یک کود متعادل تقویت کنید. برای استفاده از کود، طبق دستورالعمل نوشته شده بر روی بسته‌بندی آن عمل کنید.
علاوه کوددهی در طول فصل رشد می‌توانید به‌طور سالیانه، مقداری کمپوست را با خاک گیاه ترکیب کنید تا مقدار مواد طبیعی آن افزایش یابد.

زمان و روش هرس کردن درخت موز

قبل از اینکه میوه درخت برسد، آن را هرس کنید تا فقط تنه اصلی باقی بماند. در ادامه بعد از اینکه گیاه برای مدت 6 الی 8 ماه رشد کرد، یک پاجوش را برای آن باقی بگذارید (پاجوش، جوانه‌ای کوچک در کنار پایه‌ی ساقه است). این گیاه ساقه اصلی خود را در فصل رشد بعدی جایگزین خواهد کرد. پس از جدا کردن میوه، تنه اصلی را حدود 70 سانتی متر کوتاه کنید. در طی چند هفته، باقی‌مانده ساقه را نیز جدا کرده و پاجوش ذکر شده را سالم رها کنید.

روش تکثیر کردن گیاه

بهترین روش برای تکثیر این گیاه، تقسیم کردن است. برای تقسیم درخت موز به روش تقسیم کردن، پاجوش‌ها را  به وسیله یک بیل تیز از ریزوم (ریشه زیر زمینی افقی) جدا کنید. قبل از انجام این کار، صبر کنید تا پاجوش‌ها حداقل 90 سانتی‌متر رشد کرده و ریشه‌های خود را تشکیل دهند. بعد از اینکه پاجوش را از گیاه مادر جدا کردید، اجازه دهید سطح ریزوم برای یک الی چند روز خشک شود. در این هنگام، پاجوش برای کاشته شدن در خانه بعدی خود آماده خواهد شد.

شرایط نگهداری درخت موز درون گلدان

درخت موز می‌تواند در گلدان نیز زندگی کند، اما برای داشتن یک رشد حداقلی باید در گلدانی با ظرفیت حداقل 50 لیتر کاشته شود. اگر قصد نگهداری از موز در گلدان را دارید پس از یافتن گلدانی با حجم کافی، از وجود حفرات زهکشی متعدد در سطح زیرین آن اطمینان حاصل کنید. یک خاک گلدان متخلخل و غنی و ارگانیک برای موز ایده‌آل است. ویژگی مثبت در خصوص کاشت درخت موز در گلدان این است که می‌توانید در فصول سرد و بادهای شدید، گیاه را به داخل خانه منتقل کنید. درخت موزی که در گلدان کاشته شده است، به آبیاری و کوددهی بیشتری نیاز خواهد داشت؛ زیرا در مقایسه با موزی که در زمین کاشته شده است، سریعتر منابع خود را مصرف می‌کند. اگرچه چنین درختی معمولا به نهایت اندازه خود نرسیده و میوه‌ای نیز تولید نمی‌کند، اما همین زیبایی برگ‌های آن کافی است تا برای نگهداری در داخل منزل انتخاب شود. معمولا هر 3 سال یکبار باید درخت موز را تقسیم کرده و گلدان آن را عوض کنید. برای انجام این کار، باید پاجوش‌ها را از گیاه مادر جدا کرده و طبق چیزی که در بخش قبلی گفتیم پیش بروید.

آفات آلوده کننده و بیماری‎های احتمالی گیاه

درخت موز نیز مثل بیشتر گیاهان و درختان مستعد حمله آفات است، این آفات به شرح زیر هستند:
- شته:
این آفت سبب لوله‌ای و پژمرده شدن برگ‌ها می‌شود. همچنین می‌تواند سایر بیماری‌ها را به گیاه منتقل کند، بیماری‌هایی که ممکن است تمامی میوه‌های تولید شده را از بین ببرند.
- سوسکچه سیاه غوره: اگر متوجه حضور حشرات ژله‌ای مانند و ترشح‌کننده در سطح گیاه شدید، شاید سوسکچه سیاه‌غوره به موز شما حمله کرده باشد. این آفت را می‌توانید با کمک حشره‌کش‌ها از بین ببرید.
- کرم لوله‌ای: این مورد، رایج‌ترین آفت درخت موز است و می‌تواند گیاه و میوه آن را دچار پوسیدگی کند.
- حشرات مکنده شیره: شپشک آردی و کنه تار عنکبوتی قرمز از چنین حشراتی هستند.
- سوسک زخم کننده Scarring beetle: این آفت به دسته‌های میوه گیاه حمله کرده و خوشبختانه با حشره‌کش از بین می‌رود. بنابراین در صورت مشاهده آن‌ها می‌توانید آن‌ها را از بین ببرید.
- تریپس/ ریشک بال: این آفت، سبب زنگ‌زدگی و جدا شدن پوست میوه گیاه می‌شود.
اما بعد از آفات نوبت به بیماری‌هایی که در طول نگهداری از درخت موز با این گیاه با آن دست و پنجه نرم خواهد کرد می‌رسد. دراین‌باره باید بگوییم که بیماری‌های متعددی درخت موز را تهدید می‌کنند، اما این بیماری‌ها عموما در ابعاد کاشت صنعتی موزها رخ می‌دهند و با قارچ‌کش‌ و حشره‌کش صنعتی نیز از بین می‌روند. برای درخت موز آپارتمانی باید مواظب پوسیدگی ریشه، بیماری لکه برگی، پژمردگی و سفیدک سطحی باشید.

سوالات رایج درباره درخت موز

1. روش کلی نگهداری از درخت موز چگونه است؟

یک درخت موز برای زنده ماندن در داخل خانه، به شرایط متعادلی نیاز دارد. فراهم کردن مقدار زیادی از آب و نور، کمک می‌کند تا گیاه شما رشد بهتری داشته باشد.

2. آیا نگهداری از درخت موز به عنوانی گیاهی آپارتمانی، امکان‌پذیر است؟

درخت موز، می‌تواند یک گیاه آپارتمانی بسیار عالی باشد، به شرط آنکه از او انتظار تولید میوه در داخل خانه را نداشته باشید! برای تولید میوه، گیاه باید در شرایط گرمسیری و خارج از خانه زندگی کند.


اطلاعات لازم درباره گیاه کالیسیا و شیوه نگهداری آن

کالیسیا یا برگ بیدی مینیاتوری یکی از زیبا‌ترین گیاهان آپارتمانی است که برگ‌هایی کوچک و ساقه‌هایی رونده دارد و می‌تواند به عنوان گیاهی آویزی، بسیار جذاب باشد. شما نیز می‎توانید این گیاه زیبا را از یک گل فروشی آنلاین خریداری کرده و در منزل خود نگهداری کنید. اما برای این کار، بهتر است در ابتدا با روش نگهداری گیاه کالیسیا به خوبی آشنا شوید.

مقدمه‎ای بر گیاه زیبای کالیسیا

کالیسیا گیاهی زیبا، گل‌دار، همیشه سبز و چند ساله است که با نام برگ بیدی مینیاتوری نیز شناخته می‌شود. کالیسیا گیاهی دوست داشتنی است که در دسته گیاهان آپارتمانی با روش نگهداری نسبتا آسان قرار می‌گیرد. اگر دوستدار گل و گیاه هستید، برای خرید گیاهان آپارتمانی جهت تزیین منزل و محل کارتان، انتخاب‌های زیادی پیش روی شماست که کالیسیا یکی از این گزینه‌هاست. در این مطلب می‌خواهیم درباره معرفی و روش نگهداری گیاه کالیسیا اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهیم، پس با ما همراه باشید.

شناخت گیاه کالیسیا

بیش از 19 گونه مختلف از کالیسیا وجود دارد که همه آن‌ها بومی آمریکای جنوبی و مرکزی هستند.
این گیاه اولین بار در سال 1720 توسط Pehr Löfling نام گذاری شد و اسم این گیاه از کلمه یونانی kallos به معنی “زیبا” گرفته شده است.
نگهداری گیاه کالیسیا دشوار نیست و در صورتی که این گیاه فضای کافی داشته باشد می‌تواند تا سه متر در ارتفاع و عرض رشد کند.
این میزان رشد ممکن است بین 3 تا 6 سال طول بکشد. سرعت رشد این گیاه تقریبا متوسط و گاهی زیاد است و برخی انواع آن می‌تواند تا 50 سانتی‌متر در سال رشد کند.

شناسنامه گیاه

- نام علمی: Callisia
- خانواده: برگ بیدیان
- بومی: آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، مکزیک
- نام‌های مرسوم: برگ بیدی مینیاتوری، بانوی صورتی، کالیسیا

شیوه نگهداری کالیسیا

نگهداری گیاه کالیسیا در آپارتمان کار سختی نیست. این گیاه به مراقبتی معمول نیاز دارد و بیشتر از همه باید مراقب میزان نور و آب‌دهی بود. در ادامه روش نگهداری از گیاه کالیسیا را بررسی می‌کنیم.

نور مورد نیاز

برای نگهداری از کالیسیا به محیطی نورگیر ولی با نور غیرمستقیم نیاز دارید. هیچ‌گاه نباید این گیاه را در نور بیش از حد قرار داد، زیرا نور بیش از حد باعث پژمردگی، توقف رشد و شکننده شدن برگ‌ها می‌شود.
اگر محیط شما برای یک تکه شکلات گرم باشد و باعث آب شدن آن شود، برای کالیسیا نیز بیش از حد گرم است و باعث آسیب دیدن آن می‌شود.
کالیسیا می‌تواند همیشه در سایه بماند اما این امر در طولانی مدت باعث کاهش میزان فتوسنتز و مرطوب ماندن بیش از حد خاک می‌شود که باعث ضعف گیاه و حتی در مواردی پوسیدگی ریشه می‌شود.

آب‌دهی صحیح

کالیسیا گیاهی رطوبت دوست است. هر زمان که خاک گیاه خشک شود نوبت آب‌دهی بعدی آن است. برای آب دادن به کالیسیا می‌توان به صورت معمول آب را از بالای خاک و از بین برگ‌ها درون گلدان ریخت اما به شرطی که گیاه در محلی با نور غیرمستقیم قرار داشته باشد. روش بهتر برای آب‌دهی به این گیاه، روش آب‌دهی از پایین است. برای این کار باید گلدان را در ظرف آب قرار دهید به طوری که 20% گلدان در آب غوطه‌ور باشد تا زمانی که تمام آب را به خود جذب کند.
مرطوب شدن بیش از حد برگ‌ها در هر بار آب‌دهی باعث زرد شدن برگ‌ها و پوسیدگی ریشه می‌شود. کم آبی گیاه، خود را با نشانه‌هایی مانند خشک شدن برگ‌ها، پیچ‌خوردگی و تغییر رنگ برگ‌ها به طوسی، زرد یا بی‌رنگی نشان می‌دهد.
کم آبی مساله‌ای است که اکثر پرورش دهندگان با آن روبرو هستند. از سوی دیگر آب‌دهی زیاد خود را با نشانه‌هایی مانند زرد شدن برگ‌های پایینی و رشد کم یا توقف رشد نمایان می‌کند.
هیچ‌گاه نباید اجازه داد تا کالیسیا بیش از حد در خاکی خیس یا محیطی تاریک بماند، زیرا ممکن است گیاه را به سمت مرگ هدایت کند. اگر گیاه خود را از بالا و از بین برگ‌ها آبیاری می‌کنید، مواظب باشید که آب کمترین تماس را با برگ‌ها داشته باشد. همچنین برگ‌های خیس شده به سرعت خشک شود تا دچار پوسیدگی نشوند.

رطوبت مورد نیاز

کالیسیا به رطوبتی معمول و نرمال نیاز دارد. در واقع همان رطوبت معمول در داخل خانه برای این گیاه کافی است. یکی از نشانه‌های رطوبت کم در این گیاه قهوه‌ای شدن لبه برگ‌های آن است. بهتر است هفته‌ای یک بار برگ‌های گیاه را با اسپری مرطوب کنید و یا در اطراف گیاه ظرف آبی قرار دهید که با تبخیر آهسته آن، رطوبت مورد نیاز گیاه تامین شود.

روش کود دادن به کالیسیا

برای کوددهی به کالیسیا می‌توانید از یک کود متوازن استفاده کنید. باید این کود را در فصل رشد گیاه، هر دو هفته یک‌بار و در باقی سال، ماهی یک‌بار تامین کنید.

دمای مناسب محیط نگهداری

کالیسیا در دمایی بین 10 تا 30 درجه سانتی‌گراد عملکرد خوبی دارد. در تابستان می‌توان این گیاه را در خارج از خانه نگهداری کرد به شرطی که در سایه باشد و دمای هوای بالای 12 درجه سانتی‌گراد باشد.
اگر قصد انتقال گیاه به بیرون از خانه را دارید باید مواظب هرگونه آفتاب مستقیم باشید، زیرا ممکن است باعث سوختن گیاه شود. همچنین در زمان انتقال مجدد گیاه به داخل خانه باید مراقب آفات و حشرات باشید تا ناخواسته آن‌ها را به داخل خانه منتقل نکنید.

روش هرس کردن گیاه

برای هرس کردن کالیسیا می‌توانید برگ‌های زرد شده یا مرده را از گیاه جدا کنید تا بتواند نفس تازه‌ای بکشد و به رشد خود ادامه دهد. برای هرس کردن گیاه، همیشه باید از ابزاری تیز و تمیز استفاده کنید تا گیاه دچار عفونت یا باکتری نشود.
نباید هیچ‌گاه برگ‌های زرد شده را به صورت ناقص برش بزنید، زیرا ممکن است باعث گسترش بیماری شود. بریدن شاخه‌ها و برگ‌های زرد یا مرده باید به صورت دقیق و درست انجام شود زیرا برش‌های اشتباه می‌تواند به گیاه شوک وارد کند و گیاه نتواند زخم‌های خود را ترمیم کند.

زمان گل دادن کالیسیا

گل دادن کالیسیا کار ساده‌ای است. کافی است در طول دوره استراحت گیاه (فصل زمستان)، مکانی خنک با دمای 12 درجه سانتی گراد، خاکی خشک‌تر و کوددهی کمتر را برای آن تامین کنید، تا در فصل بعد گل‌دهی را آغاز کند. کالیسیای الگانس می‌تواند در اواخر زمستان گل‌هایی سفید و بلند (حدود 20 سانت) بدهد.
کالیسیای معطر می‌تواند در اواخر تابستان گل‌هایی سفید با عطری شامه‌نواز بدهد که برای چند هفته باقی می‌ماند. کالیسیای رپنس گل‌هایی سفید رنگ و خوشه‌ای می‌دهد که در تابستان شکوفا می‌شود.

زمان و روش عوض کردن گلدان گیاه

برای تعویض گلدان کالیسیا باید هر سه سال یک بار و در فصل بهار اقدام کرد. گلدانی انتخاب کنید که یک سایز بزرگ‌تر از گلدان قبلی باشد و حتما از خاکی تازه استفاده کنید و گیاه را با همان خاک قدیمی نکارید. کالیسیا گیاهی حساس است و ممکن است در اثر شوک تعویض گلدان آسیب ببیند، به همین خاطر تا زمانی که احساس نیاز نکردید این کار را انجام ندهید.
24 ساعت قبل از تعویض گلدان به گیاه آب کافی دهید تا به ریشه‌ها کمک کنید در اثر انتقال دچار شوک نشوند. اگر محل زندگی گیاه شما نور کمی دارد از پرلیت در کف گلدان استفاده کنید تا زهکشی بهتری داشته باشد.

بررسی سمی بودن کالیسیا

کالیسیا جزء گیاهان سمی محسوب می‌شود و خورده شدن آن توسط انسان‌ها و حیوانات خانگی خطرناک است. خوردن این گیاه باعث استفراغ، تهوع و از دست دادن اشتها می‌شود.

روش تکثیر کردن گیاه

برای تکثیر گیاه کالیسیا می‌توان از دو روش بذر یا قلمه زدن استفاده کرد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

- روش کاشت قلمه

این روش بسیار ساده است. مراحل قلمه زدن به شرح زیر می‌باشد:
- برای این کار کافی است یک ساقه سالم و تازه را از گیاه انتخاب کنید و به عنوان قلمه جدا کنید. بهتر است این کار را در بهار تا تابستان انجام دهید و شاخه‌ای که انتخاب می‌کنید بین سه الی شش برگ داشته باشد و حداقل هشت سانت باشد.
- ساقه را از زیر گره برگ‌ها ببرید و برای این کار از چاقو یا قیچی تیز و تمیز استفاده کنید.
- برگ‌های نیمه پایینی ساقه را جدا کنید تا گیاه بتواند در آن قسمت ریشه‌های خود را گسترش دهد.
- نیمه پایینی ساقه را درون ظرف آب قرار دهید تا بعد از چند هفته، اولین نشانه‌های ریشه زدن را مشاهده کنید. به محض اینکه ریشه‌ها به حدود سه سانت رسیدند گیاه آماده انتقال به گلدان است.
- یک گلدان هفت سانتی که سوراخ زهکشی داشته باشد برای این گیاه عالی است. جنس گلدان می‌تواند پلاستیکی یا سفالی باشد.
- نیمه پایینی گیاه را درون یک خاک مناسب با زهکشی خوب قرار دهید و اجازه دهید برگ‌های قلمه خارج از گلدان باشد.
- گیاه را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید و با قرار دادن گلدان در یک کیسه پلاستیکی به مدت چند هفته، رطوبت کافی را برای آن تامین کنید.
- هر دو روز کیسه پلاستیکی را برای 30 دقیقه باز کنید تا هوای کافی در اطراف گلدان به جریان بیفتد. این کار برای جلوگیری از ایجاد بیماری نیاز است. بعد از حدود یک ماه می‌توانید کیسه پلاستیکی را جدا کنید و از گیاه مانند یک کالیسیای بالغ نگهداری کنید.

مشکلات احتمالی کالیسیا در طول مدت نگهداری

کالیسیا مانند هر موجود زنده‌ دیگری ممکن است دچار بیماری یا مشکلاتی شود که با شناخت نشانه‌های آن می‌توان گیاه را به سرعت درمان کرد و از مرگ آن جلوگیری کرد. در ادامه، مشکلات و بیماری‌های گیاه کالیسیا را با هم مرور می‌کنیم:

- آبیاری کمتر از حد نیاز

یکی از معمول‌ترین مشکلات در نگهداری این گیاه، آب‌دهی کم است. نشانه‌های معمول برای این مشکل، پژمردگی، زرد شدن برگ‌ها و توقف رشد است. نور بیش از حد خورشید می‌تواند خاک را به سرعت خشک کند، تبخیر آب را سرعت بخشد و گیاه را دچار کم‌آبی کند. بنابراین بهتر است گیاه در محلی با نور غیرمستقیم و کمی سایه باشد. همچنین می‌توانید نوبت‌های آب‌ددهی را بیشتر کنید.
فراموش نکنید که کالیسیا در طبیعت در مناطق جنگلی رشد می‌کند که از نور مستقیم در امان است و زمینی مرطوب دارد. تا زمانی که مواظب خشک شدن خاک گیاه هستید هیچ نگرانی بابت کم‌آبی وجود ندارد.

- زیاد یا کم بودن میزان نور دریافتی

یکی دیگر از مشکلات کالیسیا آفتاب سوختگی است. نور بیش از حد خورشید می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها شود که خود را با قهوه‌ای شدن، ترد شدن برگ‌ها، خشک شدن لبه برگ‌ها و توقف رشد گیاه نشان می‌دهد.
کمبود نور نیز می‌تواند باعث آسیب به گیاه شود اما نه به اندازه نور زیاد. نور کم نیز می‌تواند باعث حفظ بیش از حد رطوبت در خاک شود که به گیاه آسیب می‌زند. یکی دیگر از مشکلات نور نامناسب تغییر در رنگ برگ‌ها است. نور ناکافی می‌تواند باعث از بین رفتن دو رنگی برگ‌ها شود. نور زیاد نیز می‌تواند این دو رنگ بودن را تشدید کند.

- نزدیک بودن به منابع گرمایشی

یکی از دلایل آسیب دیدن کالیسیا نزدیکی بیش از حد آن به وسایل گرمایشی است. این گیاه باید حداقل چهار متر با هر وسیله گرمایشی مانند شومینه، رادیاتور یا بخاری فاصله داشته باشد. نزدیکی به این وسایل می‌تواند باعث افزایش سرعت تبخیر در گیاه و کاهش رطوبت در اطراف آن شود که معمولا باعث خشکی و قهوه‌ای شدن لبه برگ‌های گیاه می‌شود.

- پوسیدن ریشه گیاه

کالیسیا می‌تواند در معرض پوسیدگی ریشه قرار گیرد. نشانه‌های این مشکل شامل زرد شدن سریع برگ‌ها، توقف رشد و جمع شدن ساقه‌هاست. گیاهی که در محیطی با نور بسیار کم و یا در خاکی بیش از حد مرطوب زندگی کند، مستعد پوسیدگی ریشه می‌شود.
برای بررسی این مشکل باید گیاه را از گلدان خارج کنید و ریشه‌های آن را به دقت چک کنید. اگر ریشه‌ها زرد رنگ باشد مشکلی وجود ندارد، اما اگر ریشه‌ها قهوه‌ای و لزج شده باشند یعنی گیاه دچار پوسیدگی ریشه شده است و باید سریعا نسبت به رفع مشکل اقدام کنید.

- کمبود رطوبت

رطوبت بسیار کم می‌تواند لبه برگ‌های گیاه را قهوه‌ای کند. این مشکل معمولا در فصل‌های سرد رخ می‌دهد که وسایل گرمایشی در داخل خانه روشن است، تمام درها و پنجره‌ها بسته است و رطوبت هوا کاهش پیدا می‌کند.
برای حل این مشکل می‌توانید از دستگاه‌های بخور، یک ظرف آب یا قرار دادن گیاه در محیط‌های مرطوب‌تر خانه مانند آشپزخانه یا حمام استفاده کنید. با این کار برگ‌های آسیب دیده درمان نمی‌شوند اما برگ‌های جدید به صورت سالم و سرحال رشد می‌کنند.

- آبیاری بیش از حد

زرد شدن برگ‌های قدیمی یکی از نشانه‌های واضح برای آب‌دهی زیاد است که معمولا مقصر اصلی آن نور کم است. این درست است که کالیسیا با نور کم مشکلی ندارد، اما نور کم به معنای دیرتر خشک شدن خاک گیاه و دیرتر تبخیر شدن آب از سطح برگ‌هاست. به همین خاطر در شرایط کم‌نور باید میزان آب‌دهی را نیز کمتر کرد.
چیزی که معمولا افراد از آن غافل می‌شوند این است که ریشه‌های گیاه نیاز به جریان هوا دارد و یک خاک بیش از حد مرطوب باعث کاهش جریان هوا در اطراف ریشه می‌شود. حفظ تعادل بین یک خاک بیش از حد مرطوب و یک خاک خشک مهم‌ترین کاری است که شما باید برای نگهداری از کالیسیا انجام دهید.

آفات آلوده کننده و بیماری‎های احتمالی کالیسیا

کالیسیا ممکن است مورد حمله بیماری‌ها یا آفات مختلف قرار بگیرد. کنه تار عنکبوتی، شته، مگس سفید، شپشک آردی و ریشک بال آفاتی هستند که ممکن است به این گیاه حمله کنند.
از سوی دیگر بیماری‌هایی مانند بوتریتیس، لکه‌های برگی، سفیدک سطحی و پوسیدگی ریشه بیماری‌هایی است که ممکن است گیاه را مبتلا کند.


شناخت کاکتوس ریپسالیس و آشنایی با شرایط نگهداری آن

کاکتوس ریپسالیس یکی از انواع خاص کاکتوس‌هاست که برای کسانی که به خرید کاکتوس علاقه‌مند هستند، گزینه بسیار خوبی است. این کاکتوس ظریف و زیبا که بدون تیغ نیز هست، می‌تواند برای نگهداری در خانه شما نیز بسیار مناسب باشد. اما اگر می‌خواهید کاکتوس ریپسالیس را در خانه خود پرورش دهید، بهتر است در ابتدا مقاله زیر را به طور کامل مطالعه کنید. با انجام این کار، با روش نگهداری کاکتوس ریپسالیس به خوبی آشنا شده و می‌توانید به راحتی از آن مراقبت کنید.

آشنایی با کاکتوس زیبای ریپسالیس

کاکتوس ریپسالیس با بسیاری از کاکتوس‌های دیگر فرق می‌کند. کاکتوس‌های این خانواده تقریبا بدون تیغ هستند و می‌توانند دور از تابش مستقیم خورشید به‌خوبی رشد کنند. رشد کاکتوس ریپسالیس آرام است؛ به‌گونه‌ای که بعضی از انواع خوش شانس آن پس از چندین سال نهایتا به 6 متر خواهند رسید. مثل سایر گیاهان گرمسیری دیگر، شبیه‌سازی محیط مهم‌ترین کاری است که باید برای این کاکتوس انجام دهید. اگر قصد خرید کاکتوس داشته، اما خانه شما نور زیادی ندارد، کاکتوس ریپسالیس را انتخاب کرده و برای یادگیری روش نگهداری آن نیز با این مطلب همراه باشید. در این مطلب راهنمای جامع نگهداری از کاکتوس ریپسالیس را برای شما آماده کرده‌ایم.

شناسنامه کاکتوس

- نام علمی: Rhipsalis
- نام رایج: کاکتوس ریپسالیس
- نوع گیاه: کاکتوس لیتوفیتیک یا اپی فیتیک
- اندازه گیاه بالغ: بین 30 سانتی متر الی 6 متر (به نوع و سن گیاه بستگی دارد)
- نیازهای نوری: سایه جزئی تا سایه کامل
- نوع خاک: خاک گلدان تقویت شده یا خاک کاکتوس بسیار غنی
- Ph خاک: 5 الی 6.5 (اسیدی)
- زمان گلدهی: اگر در شرایط ایده‌آل زندگی کند، در تمام طول سال گل خواهد داد
- رنگ گل: سفید یا زرد کرمی
- منطقه بومی: آمریکای جنوبی، آفریقا و مناطق گرمسیری

شرایط نگهداری کاکتوس ریپسالیس

در ادامه به توضیح شرایط نگهداری کاکتوس ریپسالیس خواهیم پرداخت.

روش صحیح آبیاری

در مقایسه با سایر کاکتوس‌ها، ریپسالیس کمی تشنه‌تر است و به آبیاری بیشتری نیاز دارد؛ بنابراین خاک مورد علاقه او، خاکی همواره مرطوب است. بااین‌وجود اگر زمانی فراموش کردید به آن آب بدهید، نگران نشوید. ریپسالیس باگذشت است و می‌تواند دوره‌های کوتاه خشکی را تحمل کند! برای آبیاری هر چه بهتر ریپسالیس در ادامه روش آبیاری آن در فصول مختلف سال را توضیح داده‌ایم:
- بهار و تابستان:
از این بازه به‌عنوان “فصول رشد” ریپسالیس یاد می‌شود. در این فصول به محض خشک شدن سطح خاک، آن را آبیاری کنید.
- پاییز و زمستان:
در طول فصول سرد پاییز و زمستان، ریپسالیس وارد دوره خفتگی شده و سرعت رشد آن کاهش می‌یابد. بهتر است قبل از آبیاری، اجازه دهید تا چند سانتی‌متر رویی خاک خشک شود. در این فصول شاید لازم باشد فقط هر چند هفته یکبار این کاکتوس زیبا را آبیاری کنید.
در طول نگهداری کاکتوس ریپسالیس گاهی اوقات تشخیص زمان صحیح برای آبیاری آن به امری پیچیده تبدیل می‌شود، به‌خصوص طی فصول رشد. ازاین‌رو برای تشخیص زمان آبیاری سطح خاک را با انگشت خود لمس کنید. اگر در حال خشک شدن بود، می‌توانید کاکتوس خود را آبیاری کنید.
در مورد آبیاری در طول نگهداری از کاکتوس ریپسالیس درنظر داشته باشید که همواره باید از غرقاب کردن خاک پرهیز کنید. درغیراین‌صورت پوسیدگی ریشه و در نهایت مرگ گیاه در انتظار ریپسالیس خواهد بود. اگر متوجه پژمردگی، افتادن یا سیاه شدن ساقه‌ها شدید، سریعا میزان رطوبت خاک را چک کنید، از زهکشی صحیح خاک و گلدان اطمینان حاصل کرده و از آبیاری مداوم نیز خودداری کنید.
درنظر داشته باشید که ریپسالیس نمی‌تواند دوره‌های طولانی خشکی را تحمل کند، به‌ویژه در طول فصول رشد. اگر در طول نگهداری ساقه‌ها حالتی چروکیده پیدا کردند، یعنی کاکتوس ریپسالیس تشنه است و به آبیاری مناسب نیاز دارد.
علاوه‌بر میزان آبیاری دمای آب نیز مهم است، دمای آب باید همیشه برابر با دمای محیط باشد. در مورد نوع آب نیز، بهتر است یکی از موارد زیر را برای آبیاری ریپسالیس انتخاب کنید:
- آب باران
- آب مقطر
- آب لوله کشی که یک شب به‌صورت رو باز کنار گذاشته شده است.

میزان نور لازم برای کاکتوس

نگهداری از کاکتوس ریپسالیس کمی متفاوت‌تر از سایر کاکتوس‌هاست؛ زیرا این کاکتوس تمایلی به قرار گرفتن در نور کامل خورشید ندارد و نور بیش‌ازحد می‌تواند سبب سوختن ساقه‌های رشته مانند گیاه شده و آن‌ها را قرمز رنگ کند؛ درست مجموعه اتفاقاتی که در نهایت سبب پژمردگی ریپسالیس خواهند شد.
برای تامین نور مورد نیاز ریپسالیس، آن را در مکانی قرار دهید که نور نسبتا زیاد خورشید را به‌صورت “فیلتر شده” دریافت کند. به‌این‌منظور قرار گرفتن در کنار یا نزدیکی یک پنجره نورگیر شرقی می‌تواند نیازهای نوری این کاکتوس را به‌خوبی پاسخ دهد. البته که پنجره‌های غربی نیز انتخاب خوبی هستند، منتها در صورتی که نور از فیلتر پرده عبور کرده و مستقیم به ریپسالیس نتابد.
در مورد پنجره‌های خانه باید درنظر داشته باشید که پنجره‌های شمالی نمی‌توانند نیاز نوری ریپسالیس را کاملا برآورده کرده و در مقابل، پنجره‌های جنوبی نیز بیش‌از‌حد نورگیر هستند. بنابراین به جز پنجره‌های شرقی و غربی سایر پنجره‌ها گزینه‌های مناسبی برای نگهداری از کاکتوس ریپسالیس نیستند.
اگر قصد دارید ریپسالیس خود را برای تفریح به خارج از خانه ببرید، این کار را در گرمای بهاری انجام داده و آن را در سایه قرار دهید تا از سوختگی پیشگیری شود.

بهترین خاک برای ریپسالیس

نگهداری صحیح از کاکتوس ریپسالیس با انتخاب خاک مناسب آغاز می‌شود. برخلاف اکثر انواع کاکتوس، کاکتوس ریپسالیس بهترین رشد خود را نه در خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت، بلکه در خاکی با زهکشی عالی، غنی و کمی اسیدی تجربه می‌کند! چراکه خاک کاکتوس سبک‌تر است و میزان عناصر مغذی آن کمتر از نیاز ریپسالیس است.
مهم‌ترین نکته در انتخاب خاک مناسب، نحوه زهکشی آن است. اگر خاک بیش‌ازحد سنگین باشد، قادر به زهکشی مناسب نخواهد بود. تشخیص سنگینی خاک آسان است اگر پس از آبیاری، مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا آب از سطح خاک جذب شده و از زیر گلدان خارج شود، یعنی خاک بیش‌ازحد سنگین است و باید با ترکیب کردن مواد دیگر (مثل پرلیت و پیت ماس) سبک شود.
بسیاری از انواع خاک‌های گلدانی تجاری برای این کاکتوس مناسب هستند؛ زیرا عموما عملیات زهکشی را به خوبی انجام داده و مقادیر قابل قبولی از عناصر مغذی را در خود جای داده‌اند. بااین‌وجود خودتان نیز می‌توانید به‌راحتی ترکیب خاک ویژه خود را در منزل خلق کنید، به‌این‌منظور یکی از سه ترکیب زیر را باهم ترکیب کرده و به‌عنوان خاک کاکتوس ریپسالیس استفاده کنید.
1. یک واحد پیت ماس، یک واحد شن استرلیزه و یک واحد خاک گلدان
2. یک واحد پیت، یک واحد کمپوست و یک واحد شن استرلیزه
3. یک واحد خزه، یک واحد خاک گلدان و یک واحد پرلیت

روش کود دادن به کاکتوس ریپسالیس

برای تقویت زیبایی ظاهری و رشد درونی ریپسالیس، بهتر است در طول بهار و تابستان به‌صورت دوره‌ای به آن کود بدهید. به‌این‌منظور در بهار و تابستان ماهی یکبار با کود حلال در آب مخصوص گیاهان آپارتمانی، ریپسالیس خود را تقویت کنید. همچنین یادتان باشد که کوددهی باید در زمستان متوقف شود.
به‌طورکلی وقتی نوبت به کوددهی کاکتوس‌ها می‌رسد، استفاده بیش‌ازحد کود هرگز مفیدتر از مقدار کافی یا کم آن نیست؛ چراکه نمک‌های موجود در کود ممکن است سبب قهوه‌ای و سوختن ساقه‌ها شود. به‌همین‌دلیل پیشنهاد ما این است که کود انتخابی خود را تا نصف (و حتی بیشتر) از توان خود رقیق کنید تا به‌این‌شکل ریسک بروز مشکلات احتمالی کاهش پیدا کند. باوجوداین ما برای جلوگیری از تجمع نمک در خاک شست‌و‌شوی دوره‌ای خاک را به شما پیشنهاد می‌کنیم. حدودا هر 6 ماه یکبار، می‌توانید خاک را شست‌و‌شو دهید؛ روند انجام این کار آسان و به شرح زیر است:
- گلدان را در سینک یا وان حمام قرار داده و اجازه دهید آب به‌مدت 5 دقیقه روی خاک جاری شود. سپس بگذارید آب اضافی زهکشی شده و از گلدان خارج شود. در نهایت، حتما زیر گلدانی را خشک کرده و ریپسالیس سرحال خود را به مکان اصلی باز گردانید.
اگر گیاه شما بزرگ‌تر از این است که شست‌و‌شوی آن را در سینک آشپزخانه یا وان انجام دهید، می‌توانید آن را به حیاط منتقل کرده و با خیال راحت خاک آن را شست‌وشو دهید.

دمای مناسب محیط نگهداری

به‌خاطر داشته باشید که کاکتوس‌های خانواده ریپسالیس، مناطق همواره گرم و مرطوب نیمه گرمسیری و گرمسیری را به‌عنوان خانه خود می‌شناسند. بنابراین، اگر ریپسالیس را به منزل خود آورده‌اید، هرگز آن را در مکان‌های سرد یا در کنار کولر قرار ندهید. هوای بسیار خنک اثرات منفی بر این گیاه گذاشته و حتی ممکن است سبب مرگ ریپسالیس شود.
همچنین، نباید این گیاه را در نزدیکی دستگاه‌های گرمایشی نیز قرار دهید؛ زیرا هوا در چنین مکان‌هایی بیش‌از‌حد خشک است و برای ریپسالیس عاشق رطوبت یک تهدید به شمار می‌رود. برای نگهداری مناسب از کاکتوس ریپسالیس آن را در بخشی از خانه قرار دهید که دمای هوا در آنجا همواره بین 15 الی 25 درجه سانتی‌گراد است.
خبر خوب اینجاست که اگر ریپسالیس در داخل خانه و در محیطی با دمای ثابت قرار بگیرد، به‌طور پیوسته شکوفه خواهد داد! فقط یادتان باشد که پس از شکوفه دهی، هرگز مکان کاکتوس را عوض نکنید، زیرا هر گونه تغییر مکان در این دوره به ریزش تمامی شکوفه‌ها ختم خواهد شد.
در بهار و تابستان، هوای خارج از خانه گرم می‌شود. به‌همین‌علت می‌توانید ریپسالیس را از خانه خارج کرده و آن را در سایه قرار دهید. مواظب باشید که قبل از آغاز سرما، حتما آن را به داخل خانه برگردانید.

میزان رطوبت محیط نگهداری

تا این بخش از مطلب، متوجه شده‌اید که ریپسالیس با سایر کاکتوس‌ها فرق می‌کند. این تفاوت حتی شامل رطوبت مورد نیاز آن نیز می‌شود! چراکه ریپسالیس، بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که همواره مرطوب هستند. پس کمبود رطوبت می‌تواند مشکلات متعددی برای رشد و ظاهری این کاکتوس ایجاد کند.
ابدا تصور نکنید که فراهم کردن رطوبت مورد نیاز در اطراف این کاکتوس امری دشوار است یا به تدارکات فراوانی نیاز دارد. ما در اینجا راه حل‌های متعددی را برای شما شرح می‌دهیم که هر کدام قادر هستند تا رطوبت کافی را در اطراف ریپسالیس ایجاد کنند، این راه‌حل‌ها به شرح زیر است:
- بسته به نوع گلدانی که از آن استفاده می‌کنید، می‌توانید گیاهان متعددی را در اطراف ریپسالیس بکارید تا رطوبت بیشتری در محیط ایجاد شود. بدون شک اگر ریپسالیس خود را در سبدهای آویزی کاشته‌اید، ماجرا کمی دشوارتر است. در این حالت، توصیه می‌کنیم گیاهان آویزی دیگری را در اطراف آن آویزان کنید.
- کاکتوس را در اتاقی قرار دهید که به‌طور طبیعی محلی برای تولید رطوبت است. برای مثال اگر آشپزخانه و حمام خود یا هر اتاق دیگری که آب در آنجا پیوسته مصرف می‌شود نور خوبی دارید، می‌توانید ریپسالیس را در آنجا قرار دهید.
- اگر ریپسالیس را در گلدان معمولی (نه آویزی) کاشته‌اید، می‌توانید آن را روی یک سینی حاوی سنگریزه قرار دهید. این سنگریزه‌ها آب خارج شده از گلدان را جذب کرده و ضمن تبخیر آن، رطوبت کافی را در اطراف گیاه فراهم می‌کنند.

روش هرس کردن ریپسالیس

نیاز ریپسالیس به هرس کردن بسیار کم است. شاید تنها زمانی که لازم است به سراغ هرس کردن ریپسالیس بروید، هنگامی است که ساقه‌ای شکسته شده یا گیاه بیش‌ازحد بزرگ شده است وگرنه در حالت کلی نیازی به هرس کردن این کاکتوس نیست.

زمان و روش عوض کردن گلدان کاکتوس

در طول نگهداری از کاکتوس ریپسالیس باید درنظر داشته باشید که ریپسالیس برای مدت تقریبا طولانی می‌تواند بدون مشکل در گلدان فعلی خود زندگی کند و هر چند سال یکبار به تعویض گلدان نیاز دارد. اگر احساس کردید زمان تعویض گلدان فرا رسیده است، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. اگر ریپسالیس شما بیش‌ازحد رشد کرده و دیگر نمی‌تواند در گلدان فعلی خود زندگی کند، گلدانی را انتخاب کنید که تنها یک سایز بزرگ‌تر از گلدان اصلی است. همچنین گلدان انتخابی باید دارای حفرات زهکشی کافی باشد.
2. حدود یک چهارم گلدان را با خاک گلدان غنی و دارای زهکشی مناسب پر کنید. سپس خاک را آبیاری کرده تا به خوبی در جای خود مستقر شود.
3. کاکتوس را به آرامی از گلدان اصلی خود خارج نمایید. دقت کنید که ریشه‌های ساکولنتی آن را نشکنید. در صورت لزوم، به‌آرامی ریشه‌ها را از هم جدا کنید.
4. کاکتوس را در گلدان جدید خود قرار داده و باقی ظرفیت گلدان را با خاک پر کنید. در این مرحله از دستان خود استفاده کرده و خاک را در اطراف کاکتوس فشار دهید.
5. مجدد کاکتوس را آبیاری کنید. این کار را تا هنگام خارج شدن آب اضافی از حفرات زهکشی موجود در زیر گلدان ادامه دهید. در نهایت گلدان را در محیطی مناسب از خانه یا همان مکان قبلی خود قرار دهید.
این مراحل و نکات، برای تکثیر ریپسالیس نیز به کار می‌روند.

روش تکثیر کردن کاکتوس

بدون شک از دیگر خصوصیات مثبت ریپسالیس روش تکثیر آسان آن است. برای اینکار کافی است با یک چاقوی تیز و تمیز، بخشی از ساقه آن را جدا کرده و در گلدانی دیگر بکارید. برای حصول بهترین نتیجه، بهتر است تکثیر گیاهان جدید را در فصول رشد (بهار و تابستان) انجام دهید.
نکاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم می‌توانند شانس موفقیت تکثیر ریپسالیس را افزایش دهند:
1. از گلدانی استفاده کنید که در سطح زیرین خود دارای حفرات زهکشی متعددی باشد. این گلدان را با خاک گلدان غنی و دارای زهکشی مناسب پر کنید.
2. ساقه رپسالیس را از سمت برش خورده آن، حدود 5 سانتی‌متر در خاک فرو کنید. خاک اطراف قلمه را فشرده کنید تا به‎خوبی در بستر مستقر شود.
3. در نهایت خاک را آبیاری کرده و آن را در مکانی گرم با نور کافی و غیرمستقیم خورشید قرار دهید.
قلمه ریپسالیس حدودا پس از گذشت 4 هفته شروع به رویاندن ریشه می‌کند و پس از چند ماه، سیستم ریشه‌ای آن کاملا شکل خواهد گرفت. از این قلمه‌ها نیز باید مشابه گیاه مادر نگهداری کنید.
همچنین می‌توانید ریپسالیس را از طریق کاشت دانه نیز تکثیر کنید. اگر کاکتوس شما شکوفه و سپس میوه تولید کرده است، تا رسیدن کامل میوه‌ها صبر کرده و سپس آن‌ها را بچینید. به‌این‌منظور میوه‌ها را باز کرده و دانه‌های ریز موجود در آن‌ها را خارج کنید.
حال دانه‌ها را در عمق نیم سانتی‌متری در ترکیب شروع‌کننده دانه یا خاک گلدان مناسب بکارید. از زهکشی عالی خاک و گلدان اطمینان حاصل کرده و خاک را همواره مرطوب نگه دارید. پس از گذشت 2 الی 6 هفته، دانه‌ها شروع به جوانه زدن خواهند کرد.
هنگامی که دانه‌ها جوانه زدند، اجازه دهید گیاهان جوان تا چندین ماه در همان گلدان اولیه باقی بمانند. پس از آنکه به‌قدر کافی رشد کردند، می‌توانید آن‌ها را به گلدان‌های بزرگتر منتقل کنید.

بیماری‎های کاکتوس ریپسالیس در طول مدت نگهداری

ریپسالیس معمولا به بیماری خاصی مبتلا نمی‌شود. در واقع، بزرگ‌ترین مشکل آن هنگامی رخ می‌دهد که در اثر آبیاری بیش‌از‌حد ریشه‌ها دچار پوسیدگی شده‌اند. نشانه‌های پوسیدگی و فاسد شدن ریشه شامل موارد زیر می‌شود:
- پژمردگی ساقه‌ها
- ساقه، تنه یا پایه ریپسالیس در حال سیاه و کپکی شدن هستند
- ساقه‌ها دچار ریزش و خم شدن شده‌اند
اگر مشکل تنها به تغییر ظاهر گیاه محدود بود، می‌توانید آبیاری را متوقف کرده و ریپسالیس را مجددا در خاکی غنی و دارای زهکشی مناسب بکارید. اگر خاک فعلی بیش‌از‌حد آب را در خود نگه می‌دارد، تعویض آن با خاکی تازه یک ضرورت است. در این حین، بخش‌های آسیب دیده را با کمک یک قیچی تمیز از گیاه جدا کنید.
اما اگر پوسیدگی پیشرفته است، تنها راه حل تعویض گلدان خواهد بود. تمامی بخش‌های آسیب دیده را از گیاه جدا کنید تا هنگامی که فقط بخش‌های کاملا سالم بر روی گیاه باقی بمانند. سپس باید گیاه را در خاکی بارور و دارای زهکشی عالی بکارید. در نهایت روند غلط آبیاری خود را اصلاح کرده و طبق نکات ذکر شده در بخش آبیاری، به درستی نیازهای آبی ریپسالیس را برآورده کنید.

آفات آلوده کننده ریپسالیس

در طول نگهداری از کاکتوس ریپسالیس تنها آفتی که ممکن است برای ریپسالیس شما مشکلی ایجاد کند، “شپشک آردی” است. تشخیص این آفت دشوار نیست؛ توده‌های سفید پنبه‌ای موجود در سطح کاکتوس، همان شپشک آردی است!
این آفت با سوراخ کردن کاکتوس توسط دهان خود، شیره درون ساقه‌ها را مکیده و به‌این‌شکل به گیاه آسیب می‌زنند. با کمک محصولاتی مثل روغن چریش یا صابون حشره‌کش، شپشک آردی را نابود کنید. برای استفاده از این محصولات بهترین راه، دنبال کردن دستورات نوشته شده بر روی بسته بندی محصول است.
در طول نگهداری از کاکتوس ریپسالیس به محض اینکه این آفات را در ریپسالیس مشاهده کردید، سعی کنید آن‌ها را از بین ببرید. این کار نه‌تنها به حفظ سلامت خود کاکتوس، بلکه به سالم نگه داشتن سایر گیاهان شما نیز کمک می‌کند.

آیا کاکتوس ریپسالیس سمی است؟

ریپسالیس برای سگ‌‌ها، گربه‌ها، اسب‌ها و انسان‌ها سمی نیست. در واقع میوه‌ این کاکتوس خوراکی و شیرین است! پس خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند.