گل‌ها و گیاهان آپارتمانی

گل ارکیده یکی از ازیبا‌ترین گل‌هایی است که می‌تواند شما را نسبت به خرید گل‌های گلدانی و نگهداری آن‌ها در خانه ترغیب کند. البته اگر توان خرید این گل زیبا را ندارید و یا یک گلدان ارکیده در خانه دارید و دوست دارید گلدان‌های بیشتری از آن داشته باشید، می‌توانید نسبت به تکثیر گل ارکیده اقدام فرمایید. اما اگر نمی‌دانید چگونه این کار را انجام دهید، در ادامه همراه ما باشید تا با روش‌های مختلف تکثیر گل ارکیده به خوبی آشنا شوید.

مقدمه

وقتی نوبت به تکثیر گل ارکیده می‌رسد، پرورش دهندگان و علاقه‌مندان گل و گیاه سریعا از این کار سر باز زده و حتی موضوع بحث را عوض می‌کنند! البته این میزان از اجتناب، بی‌دلیل هم نیست، به عقیده بسیاری از مردم، حتی نگهداری و زنده نگه داشتن گل ارکیده نیز امری دشوار است، چه برسد به تکثیر آن! پس ترجیح می‌دهند که از خیر تکثیر ارکیده‌های خود گذشته و تنها به رسیدگی به این گیاه حساس بپردازند، اما این تصور اشتباه است و تکثیر گل ارکیده ساده‌تر از آن است که فکرش را بکنید. در این مطلب می‌آموزید که چگونه یک گیاه ارکیده را به سادگی تکثیر کرده و در نهایت، چندین ارکیده سالم و سرحال داشته باشید. پس با این مطلب همراه باشید تا تمام اطلاعات لازم برای تکثیر ارکیده به 5 روش مختلف را بیاموزید.

برای تکتیر کردن گل ارکیده به چه وسایلی احتیاج داریم؟

1. قیچی باغبانی ضدعفونی شده (می‌توانید با استفاده از الکل، ابزار خود را ضدعفونی کنید)
2. گلدانی در اندازه مناسب برای ارکیده یا یک گلدان آویزی
3. خزه اسفاگنوم
4. گل ارکیده (ارکیده باید کاملا سالم بوده و در حال گلدهی نباشد)

اطلاعات نا‌درست درباره تکثیر کردن ارکیده

همواره به‌خاطر داشته باشید که اطلاعات نادرست بسیاری در خصوص نحوه کاشت، تکثیر و حتی نگهداری از گیاه ارکیده وجود دارد. بیایید چند باور غلط در مورد تکثیر ارکیده را با هم بررسی کنیم:
- مطالب متعددی در اینترنت در خصوص قابلیت تکثیر ارکیده تنها با استفاده از ریشه‌های هوایی آن وجود دارد. این موضوع عالی به نظر می‌رسد، اما حقیقت ندارد! در واقع، این روش کار نخواهد کرد، زیرا این ریشه‌ها فاقد سلول‌های ضروری برای رشد جوانه‌ و گیاه جدید هستند.
- فرضیه مشابه فرضیه فوق در خصوص تکثیر ارکیده فالانوپسیس وجود دارد. عده‌ای مدعی تکثیر این ارکیده از طریق قلمه‌های ساقه هستند، اما واقعیت این است که ساقه‌های گل برای تکثیر قابل استفاده نیستند، مگر اینکه یک کِیکی (Keiki) بر روی آن وجود داشته باشد. (در بخش‌های بعدی، اطلاعات بیشتری در خصوص کِیکی خواهیم گفت)
- در نهایت، باور غلط بعدی در مورد تکثیر ارکیده از طریق برگ است. تکثیر گیاه از طریق یک برگ تنها برای یک گونه از ارکیده به نام  ارکیده جواهر (گونه Ludisia) امکان‌پذیر است و برای سایر گونه‌ها امکان ندارد. این نوع ارکیده را می‌توانید از طریق برگ تکثیر کنید، البته که از روش قلمه زنی ساقه نیز می‌توانید این کار را انجام دهید. در واقع ارکیده جواهر کمی با سایر ارکیده‌ها فرق می‌کند!
حال به اندازه کافی در مورد موانع عدم تکثیر ارکیده صحبت کردیم. وقت آن است که برویم سراغ اصل مطلب و روش‌های صحیح تکثیر ارکیده را شرح دهیم!

روش‌های مختلف تکثیر گل ارکیده

1. روش کاشت قلمه ساقه

همه ارکیده‌ها از طریق قلمه ساقه قابل تکثیر نیستند، اما این به این معنی نیست که هیچ ارکیده‌ای را نتوانید از طریق قلمه ساقه تکثیر کنید. در ادامه ارکیده‌های قابل تکثیر به روش قلمه‌زنی و روش  تکثیر هر کدام را برای شما خواهیم گفت.

- ارکیده‌های تک‌پا یا مونوپودیال

شما می‌توانید ارکیده فالانوپسیس یا سایر ارکیده‌های مونوپودیال یا تک ساقه‌ای، مثل ارکیده وندا را از طریق قلمه ساقه تکثیر کنید. منتها نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که اینجا منظور شاخه گل نیست، بلکه بحث ما در مورد ارکیده‌ بالغی است که برگ‌های فراوانی را در راس خود شکل داده و ساقه‌ای با اندازه مناسب نیز در آن تشکیل شده است.
برای تکثیر گل ارکیده باید با استفاده از یک چاقو یا قیچی استریل شده، ارکیده خود را از وسط ببرید؛ بعد از اینکار شما با بخش بالایی گیاه کار دارید. بخش پایینی، که دارای ریشه است، می‌تواند در گلدان فعلی خود باقی مانده و با رسیدگی مناسب به رشد خود ادامه دهد.
بخش بالایی (فاقد ریشه) را می‌توانید در خزه اسفاگنوم مرطوب بکارید. اگر کمی خوش شانس باشید، ریشه‌ها نمایان شده و ارکیده زیبا به رشد طبیعی خود ادامه خواهد داد.

- ارکیده‌های هم‌پا یا سیمپودیال

ارکیده‌های سیمپودیال، ارکیده‌هایی هستند که فقط از یک ساقه مستقل رشد نمی‌کنند؛ بلکه ساقه‌ها و حتی پیازهای متعددی را شکل می‌دهند. از اغلب این ساقه‌ها نمی‌توان به‌عنوان قلمه برای تکثیر ارکیده استفاده کرد، اما یک استثنا وجود دارد! این استثنا زیبا، ارکیده “دندروبیوم نوبل” است.
شما می‌توانید ساقه‌های این گونه را جدا کرده و آن‌ها را در یک سینی نشاء سرپوشیده با اسفاگنوم مرطوب قرار دهید. فراموش نکنید که هر ساقه باید دارای تعدادی غده روی خود باشد. با انجام این‌کار بعد از گذشت مدتی بعضی از آن‌ها جوانه زده و دندروبیوم‌های جدیدی را خلق خواهند کرد!

- ارکیده‌های صعود کننده یا بالا رونده

با اینکه ارکیده‌های بالارونده از محبوبیت کمتری برخورداراند، اما انواع مختلفی از آن‌ها وجود دارد که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشی کرد. برای مثال ارکیده “وانیلا پلانیفولیا” که با نام ارکیده وانیل شناخته می‌شود، یکی از مشهورترین ارکیده‌های بالا رونده است. بله، این همان گیاهی است که غلاف وانیل را تولید می‌کند! نگهداری از ارکیده‌ بالا رونده خیلی آسان نیست، اما با کمی رسیدگی می‌تواند به بخش جذابی از کلکسیون گیاهان شما تبدیل شود.
همانطور که احتمالا حدس می‌زنید، تکثیر گل ارکیده بالارونده به آسانی آب خوردن است! زیرا مشکلات بریدن ساقه‌ها یا جدا کردن بخش بالایی گیاه وجود ندارد، کافی است هر بخشی از گیاه را که می‌خواهید، بچینید و ترکیبی که برای تکثیر سایر ارکیده ها گفتیم قرار دهید قلمه شما حتما ریشه خواهد داد. این روش برای ارکیده‌های لودیسیا (جواهر) نیز مناسب است!

2. روش تقسیم کردن

تقسیم کردن یک ارکیده، از طریق جدا سازی ریزوم‌ها صورت می‌گیرد. بدیهی است که این روش تنها برای تکثیر گونه‌های چند ساقه‌ای (سیمپودیال) مثل دندروبیوم یا کاتلیا کارآمد خواهد بود؛ چرا که در ارکیده‌های تک ساقه‌ای (مونوپودیال) مانند فالانوپسیس، چیزی برای تقسیم کردن وجود ندارد!
برای تکثیر گل ارکیده از طریق تقسیم کردن به گیاهی سالم، بالغ و دارای تعداد زیادی ساقه و یا شبه پیاز نیاز دارید. بعد از آن باید ارکیده را از گلدان خود خارج کرده و گره‌های ریشه را از هم باز کنید. سپس توپ ریزوم را به گونه‌ای تقسیم کنید که هر بخش 4-3 پیاز/ ساقه با رشد فعال را در خود جای داده باشد. در اغلب موارد، رعایت کردن این موارد برابر است با نصف کردن کامل ریزوم. در نهایت هر دو نیمه ارکیده خود را در یک خاک مناسب بکارید. این گیاهان جوان باید بدون مشکل خاصی به رشد پرداخته و هر کدام سیستم ریشه‌ای مخصوص به خود را شکل دهند.

3. روش کاشت گیاهچه یا کِیکی

“کِیکی Keiki”، یک واژه هاوایی به معنای کودک یا بچه است. در خصوص ارکیده‌ها نیز این مفهوم صادق است، زیرا کِیکی به گیاهچه‌های مشابه گیاه مادر اشاره دارد که روی ساقه‌ها یا در پایه آن رشد می‌کنند. اگر ارکیده شما دارای کِیکی است، واقعا خوش شانس هستید! در واقع گیاه شما نصف مسیر تکثیر را شخصا پیموده است. وجود چنین گیاهچه‌هایی در ارکیده‌های مونوپودیال (تک ساقه) مانند فالانوپسیس از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا تکثیر آن‌ها کمی دشوارتر است، اما خوشبختانه اغلب این ارکیده‌ها دارای کِیکی هستند. یک تولید کننده کیکی مشهور دیگر، ارکیده دندروبیوم است.
بسیار خوب! فرض کنیم که ارکیده شما یک کیکی بر روی ساقه یا تنه خود ایجاد کرده است. حال شما برای تکثیر گل ارکیده خود چه باید بکنید؟
1. کِیکی را تا زمانی که تعدادی برگ‌ را برویاند و یک سیستم ریشه هوایی سالم پیدا کند به حال خود رها کنید.
2. بعد از اینکه کیکی به حد کافی رشد کرد، کیکی را با کمک یک قیچی یا چاقوی استریل شده از گیاه مادر جدا کنید.
3. ارکیده کودک خود را در گلدان و خاک مشابه با گیاه مادر بکارید. همچنین می‌توانید آن را در کنار گیاه مادر و در همان گلدان اصلی نیز بکارید.
4. از آنجایی که کِیکی از قبل دارای سیستم کامل ریشه‌ای است، پس از کاشت به خوبی به رشد خود ادامه خواهد داد.

4. روش کاشت پیاز کمکی

اگر با ارکیده‌های سیمپودیال آشنا هستید، احتمالا پیازهای کمکی را می‌شناسید. بعضی ارکیده‌ها مثل سیمبیدیوم، دارای شبه‌ پیازهایی روی ساقه‌های نی‌ مانند خود هستند. این شبه‌ پیاز، وظیفه ذخیره‌سازی آب و عناصر ضروری را برعهده دارد. اگر در مورد پیازهای کمکی اطلاعات لازم را ندارید، باید بگوییم که  آن دسته از شبه‌ پیازهایی که در بازه‌هایی از رشد غیرفعال شده، اما هنوز عناصر ضروری را برای گیاه فراهم می‌کنند، تحت عنوان پیازهای کمکی شناخته می‌شوند.
اگر پیازهای کمکی ارکیده شما پژمرده یا آسیب دیده نیستند، می‌توانید به کمک آن‌ها گیاه خود را تکثیر کرده و حیاتی دوباره به آن‌ها ببخشید. این بخش‌های اعجاب‌انگیز، دارای توانایی کافی برای رشد گیاهی جدید هستند، اما تا زمانی که جداگانه کاشته نشوند از این قابلیت خود استفاده نخواهند کرد. پس می‌توانید بدون نگرانی پیازهای کمکی را در گلدانی دیگر کاشته و ارکیده را تکثیر کنید.
تکثیر گل ارکیده از طریق کاشت پیازهای کمکی، کاملا آسان است. تنها باید آن را از ریزوم جدا کرده و در گلدانی با خزه اسفاگنوم مرطوب بکارید. هر زمان که رشد ریشه‌ها آغاز شد، می‌توانید گیاه را به خاک معمولی مناسب برای ارکیده منتقل کنید. فراموش نکنید که پیازهای کمکی، رشد سریعی ندارند، بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد تا از دوران خفتگی خود خارج شده و به سن گلدهی برسند، اما مهم این است که این اتفاق حتما خواهد افتاد!
یک نکته مهم: اگر ارکیده شما در حال گلدهی است، هرگز سعی نکنید که آن را از طریق تقسیم کردن تکثیر کنید، چراکه این کار باعث می‌شود شکوفه‌های آن از بین بروند.

5. روش کاشت دانه

مثل بسیاری دیگر از گیاهان آپارتمانی پرورش دادن یک ارکیده از طریق کاشت دانه روشی عالی برای افرادی است که تمایل دارند عاشقانه به تماشای رشد گیاهان خود بنشینند و البته حوصله کافی برای انجام این کار را نیز دارند! پرورش دادن یک ارکیده جدید بسیار آسان‌تر از تکثیر کردن گل ارکیده مادر است با روش‌هایی که مطرح کردیم. اگرچه رویاندن دانه یک روند آرام است، اما اگر به نتیجه برسد، بسیار عالی خواهد بود.
اگر شما هم تمایل دارید که ارکیده خود را از طریق کاشت دانه پرورش دهید، باید غلاف دانه آن را خریداری کنید. این غلاف را می‌توانید به‌صورت آنلاین خریداری کرده یا از سایر کلکسیونرهای ارکیده تهیه کرد. خریدن غلاف دانه، آسان‌ترین بخش است- در واقع ادامه مسیر است که 99.9 درصد از افراد را می‌ترساند! اینکه ارکیده باید در فلاسک (بطری مخصوص کاشت گیاهان) با ترکیبات حاوی عناصر ضروری و همچنین رسیدگی زیاد کاشته شود.

آنمون یکی از گل‌های زیبا و رنگارنگی است که می‌توانید آن را در باغچه یا گلدان کاشته و نگهداری کنید. همچنین در هنگام خرید سبد گل یا دسته گل نیز می‌توانید آن را انتخاب کنید. اما اگر با این گل جذاب آشنایی چندانی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه فرمایید تا با همه اطلاعات لازم درباه گل آنمون به خوبی آشنا شوید.

معرفی گل زیبای آنمون (Anemone)

در کنار زیبایی خاص گل آنمون، آن در هر فرهنگی، نمادی از موضوعات مختلف است که ما در این مطلب به معرفی گل آنمون یا همان آلاله پُر پَر می پردازیم. اگر عاشق نگهداری از گل‌هایی با رنگ‌های خاص هستید، آنمون را امتحان کنید! این گل زیبا در رنگ‌های مختلفی مثل قرمز، سفید، صورتی، زرد و بنفش یافت می‌شود و روح تازه ای به باغچه و منزل شما می‌بخشد. گل آنمون ظاهر پیچیده ای ندارد و شبیه یک گل آفتابگردان کوچک است. اگر قصد خرید دسته گل زیبا و چشمگیری دارید حتما از گل آنمون در آن استفاده کنید، زیرا دسته گل آنمون هدیه‌ای جذاب برای محبوب شماست.بعضی‌ها آنمون را نمادی برای مقاومت در برابر بیماری‌ها و گروهی دیگر با تفاوت بسیار، آن را نشانی برای ابتلا به بیماری می‌دانند! به طور کلی آنمون نماد مقاومت، هیجان، رویا و آغاز بهار است. تقریبا 120 نوع گل مختلف در دسته آنمون قرار می‌گیرند؛ که با کمی ارفاق می‌توانیم همه را آنمون صدا کنیم.گل انمون متعلق به اروپا، آمریکای شمالی و ژاپن بوده و یک گیاه چندساله است. گلبرگ‌های آنمون در شب بسته شده و مجددا در روز باز می‌شوند.
آنمون، یک کلمه یونانی به معنی “دختر باد” است. این نام ترکیبی از کلمات یونانی آنموس به معنی باد، و سافیکسون به معنی دختر است. این نام به دلیل داستان‌های اسطوره ای به این گل داده شده است. ماجرا به خدایان یونان باستان بر می‌گردد. گفته شده که آفرودیت (خدای عشق)، آدونیس را به عنوان همدم خود برای سال‌های طولانی در کنار خود نگه داشته است. وقتی سایر خدایان آفرودیت را کشتند، آدونیس در مزار همسرش گریست و از اشک‌های او، این گل‌های زیبای “آنمون” رشد کردند.

نماد گل آنمون

آنمون رنگ‌های متفاوتی دارد که هر کدام معنی خاص خود را دارند. نماد گل آنمون قرمز و صورتی نماد یک رابطه از دست رفته و یا فوت شدن معشوق است. رنگ سفید هم تداعی کننده فوت و مرگ است، به همین دلیل در آسیا بیشتر از گل آنمون سفید برای مراسم ترحیم استفاده می‌شود. بنفش و آبی هم نمادی برای جلوگیری از حضور شیطان هستند! البته، این‌ها همگی قرارهایی نانوشته و شاید هم نادرست هستند، پس لازم نیست خیلی به آن‌ها توجه کنید، بهتر است طبق سلیقه خود گل محبوبتان را انتخاب کنید!

گونه‌های مختلف گل

تقریبا 120 نوع گل مختلف در دسته آنمون قرار می‌گیرند؛ که با کمی ارفاق می‌توانیم همه را آنمون صدا کنیم. تنوع این گونه‌ها در نوع پیاز و غده اصلی، نوع ریشه، فصل کاشت و رشد سالیانه است.
معمولا دسته گلهای آنمون در ایران در رنگهای قرمز، سفید، زرد، نارنجی و صورتی یافت می شود.
با معرفی گل آنمون به شما، از این لحظه می توانید با دید بازتر این گل‌ها را در دسته گلهای خود جای دهید!

آیا این گل سمی است؟

گل آنمون برای حیوانات خانگی بسیار سمی است و در صورت مصرف زیاد، ممکن است باعث مرگ آن‌ها بشود.
ممکن است از ساقه گیاهی ماده ای ترشح شود که باعث ایجاد التهابات پوستی شود. پس از تماس با آن، دست خود را به خوبی بشویید.

روش کاشتن گل آنمون چگونه است؟

آنمون را در خاک، و در مکانی با نور کافی و خاک زه کشی شده بکارید. اگر آن را در گلدان خریداری کرده اید، خاک آن را همیشه مرطوب نگهدارید و در مکانی پرنور قرار دهید.

عطر گل آنمون

گل آنمون عطر کمی دارد، به همین دلیل جزو گیاهان معطر و خوش بو نیست.

کاربردهای گل

در گذشته گیاه پزشکان سنتی، از این گل برای درمان سردرد و نقرس استفاده می‌کردند. امروزه از آنمون کمتر در مصارف پزشکی و خوراکی استفاده می‌شود، چون همه انواع آن در دمای خاصی سمی هستند. ولی هنوز در بخش‌هایی از اروپا، از نوع خاصی از آنمون که کوچک‌تر است برای درمان نقرس، دل درد و آسم استفاده می‌شود.
اگر شکوفه‌های بنفش آنمون را بپزید، رنگ سبز زیبایی به دست می‌آید که می‌توانید برای تزیین تخم‌مرغ‌های هفت سین خود از آن‌ها استفاده کنید.

نرگس یکی از محبوب‌ترین گل‌ها در سراسر جهان است که دارای گونه‌های مختلف و بسیار زیبایی نیز هست. شما با یادگیری روش کاشت و نگهداری گل نرگس می‌توانید آن را در باغچه یا گلدان بکارید و از زیبایی و عطر بی‌نظیرش بهره‌مند شوید. همچنین می‌توانید با خرید دسته گل نرگس برای اعضای خانواده یا دوستانتان، آن‌ها را بسیار خوشحال کنید. اما اگر دوست دارید درباره گل نرگس اطلاعات بیشتری کسب کنید و با گونه‌های مختلف آن نیز به خوبی آشنا شوید، مقاله زیر را مطالعه فرمایید.

شناخت گل نرگس

نرگس دسته ای از 50 گیاه مختلف پیاز دار، که از اروپا تا آفریقای شمالی می روید را شامل می‎‌شود. تاریخچه گل نرگس نشان می دهد که از دیرباز در بین مردم سراسر جهان محبوب و شناخته شده بوده است. بسته به نوع گونه آن، گلهایش می تواند به صورت تنها و یا دسته ای بر روی یک ساقه باشد. انواع گل نرگس امروزه در سراسر دنیا کشت می شود. پرورش گل نرگس در مناطق مختلف جهان انجام می‌شود.
به طور کلی، گلهای آن شبیه به یک ساز ترومپت و یا یک فنجان است که با 6 گلبرگ در اطراف خود، تزیین شده است. نرگس رنگ‌های مختلفی دارد؛ مثل سفید، زرد، نارنجی، صورتی و این روزها هم رنگ‌های جدیدتر که با اصلاح نژاد صورت گرفته است. اکثر گلهای نرگس عطر زیادی دارند اما گاهی اوقات برخی گونه ها بوی کمی هم دارند. گل‌های او در اواخر زمستان شکوفه می‌دهند. برگ‌های سبز رنگ او، مانند یک بند نازک و ظریف دور گلبرگ‌ها را احاطه کرده و شکل و شمایل مرتب‌تری به آن‌ها داده است.
جهت خرید گل نرگس و مشاهده قیمت‌ها می‌توانید به گل فروشی آنلاین گُل‌سِتان مراجعه کنید تا کمتر از 4 ساعت این گل های زیبا در خانه شما باشد.

ویژگی‌های اصلی گل نرگس

نام رایج: نرگس
نوع: پیاز دار
قد گل: 30 تا 60 سانتی متر
محوطه مورد نیاز برای کاشت گل نرگس: 15 تا 30 سانتی متر
زمان گلدهی: از اوایل آذر تا اواسط اردیبهشت
رنگ شکوفه: زرد
میزان نور مورد نیاز: نور کامل آفتاب تا کمی سایه
میزان آب مورد نیاز: متوسط
دشواری نگهداری: کم
نوع گل: برجسته و جلوه دار

بررسی تاریخچه گل

1. پیشینه تاریخی گل نرگس در افسانه‌های یونانی

نام لاتین نرگس، Narcissus، از یک باور قدیمی یونانی گرفته شده است. در این افسانه گفته شده که یک حوری زیبا به نام “اکو”، عاشق یک جوان یونانی به نام “Narcissus” شده بود. اما او به اکو گفت که برود و او را تنها بگذارد. اکو با قلبی شکسته او را ترک کرد و با یادی از آن جوان زیبا به زندگی خود ادامه داد. وقتی این ماجرا به گوش Nemesis، الهه‌ی انتقام گیری در یونان باستان رسید نارسیسس را فریب داد و به داخل یک استخر بزرگ انداخت.
همانطور که گفتیم، نارسیسس جوانی رعنا، زیبا و خودشیفته بود. وقتی انعکاس تصویر خودش را در آب استخر دید، خم شد تا بتواند واضح‌تر چهره خود را ببیند و بیشتر لذت ببرد! اما غافل از اینکه همه اینها توطئه بود تا به داخل آب بیفتد و انتقام اکو از او گرفته شود. وقتی به داخل آب افتاد و غرق شد، نمسیس (الهه انتقام)، او را به یک گل نرگس تبدیل کرد.

2. پیشینه تاریخی گل نرگس در اروپا

تاریخچه گل نرگس نشان می دهد که انواع مختلفی از این گل در اروپا و آفریقای شمالی کشف شده است. از اطراف دریا تا علفزار و کوهپایه‌ها، از جنگل‌ها تا صخره‌ها و صحراها! در همه جا نرگس زیبا قابل رشد و زندگی کردن است. بیشترین تنوع نرگس، در اسپانیا مشاهده شده است. اما سایر کشورها هم مثل مراکش، پرتغال، فرانسه و ایتالیا هم انواع زیادی از نرگس را در طبیعت خود دارند. برای نخستین بار، نرگس در حدود 300 سال قبل از میلاد مسیح به باغچه‌ها آورده شد. گیاه شناس و فیلسوف یونانی ثئوفراستوس، انواع مختلفی از نخستین نرگس‌ها را در کتاب 9 جلدی خود به نام ” اطلاعاتی در مورد گیاهان” به چاپ رسانده است. نرگس توسط رومی‌ها به انگلیس آورده شد. انگلیسی‌ها در آغاز تصور می‌کردند که شیپور گل آن شفا بخش است، اما بعدها مشخص شد که نه تنها شفا بخش نیست، بلکه باعث ایجاد التهابات پوستی می‎شود.

مختصری درباره طبقه بندی گل نرگس در قرن نوزدهم

تا قرن نوزدهم، اطلاعاتی در مورد طبقه بندی انواع مختلف گل نرگس به طور جدی در دسترس نبود. اگرچه امروزه انواع مختلف این گل شناسایی شده اند و نام مخصوص به خود را دارند، اما در بین مردم انواع مختلف هم به همان نام نرگس شناخته می‌شوند. نرگسی که بیشتر در دسترس است، شیپوری زرد رنگ همراه با گلبرگ‌های متراکم دارد.
به دلیل محبوبیت این گل، انواع مختلفی از آن کاشته شده و با کمک پیشرفت علم گیاهان، با دستکاری‌های کوچکی رنگ‌ها و شکل‌های جدیدی برای او خلق شده است. گلبرگ نرگس‌های کلاسیک و اصیل زرد رنگ هستند، اما این روزها می‌توانیم گلبرگ نارنجی، سبز، قرمز و یا مخلوطی از این رنگ‌ها را هم پیدا کنیم. شیپور این گل هم در رنگ‌های مختلفی مثل زرد، سفید، صورتی، نارنجی، قرمز و یا سبز هم کاشته شده است.

مختصری درباره بهترین مکان برای کاشتن گل نرگس

برخلاف لاله، پس از کاشت گل نرگس هر سال به گل دادن خود ادامه می‌دهد و محدود به همان سال کاشته شدنش نیست. بهترین مکان برای آن‌ها باغچه، حاشیه دیوار، باغچه‌هایی با گیاهان وحشی، و در جنگل‌ها در کنار درختچه‌ها یا درخت‌های انبوه و حجیم است. کاشتن تعداد زیادی از آن‌ها در کنار هم نه تنها مشکلی برای رشد ایجاد نمی‌کند بلکه باعث بهبود فرایند رشد آن‌ها می‌شود. پس بهتر است حداقل 6 پیاز نرگس در یک محوطه بکارید. پیاز نرگس به خوبی با سایر گل‌های بهاری همراه و آمیخته می‌شود.

مقدمه‌ای بر کاشت گل نرگس

گل‌ زرد و طلایی نرگس، نماد فوق العاده ای برای آمدن فصل بهار است. اما آیا می‌دانید که چگونه و در چه زمانی باید آن‌ها را بکارید؟ اگر دوست دارید تا در مورد روش کاشت گل نرگس ، نگهداری و مراقبت‌های بعد از گلدهی نرگس بیشتر بدانید، ادامه مطلب را از دست ندهید.نرگس یک گل چندساله مقاوم است که در اکثر مناطق آب و هوایی – به جز مناطق بسیار گرم و مرطوب- به خوبی رشد می‌کند. او کاشت پاییز است؛ پس نرگس زیبا را در فصل پاییز بکارید و در اواخر زمستان تا اوایل بهار منتظر گل‌های خوش رنگ او باشید.
نرگس‌های اصلی و قدیمی، زرد و سفید هستند، با شش گلبرگ که دور یک شیپور ترومپتی شکل را احاطه کرده اند. اما این روزها به لطف پیشرفت علم کشاورزی و کاشت گل‌ها، شاهد رنگ‌های متفاوتی از نرگس هستیم. روی یک ساقه نرگس، ممکن است 1 تا 20 گل رشد کند. هر چه تعداد گل‌ها بیشتر باشد، وزن ساقه بیشتر شده و ممکن است به سمت پایین خم شود. نرگس برای کاشته شدن بین درختچه‌ها و یا باغچه‌های باریک عالی است. همچنین یک باغ پر از گیاه و یا یک بیشه بزرگ هم می‌تواند به خانه ای برای این گل‌های بی نظیر تبدیل شود. خیلی از باغبان‌ها پایزهای نرگس را در تعداد بالا در باغ خود می‌کارند، به نظر شما چند نرگس در کنار هم؟ 100؟! خیر. بلکه کاشت هزاران نرگس در کنار هم برای آن‌ها خوش‌آیندتر است!

بهترین زمان برای کاشتن این گل چه زمانی است؟

بهترین زمان کاشت گل نرگس در پاییز، و حدود 4-2 هفته قبل از سرد شدن زمین است.

بهترین مکان برای کاشتن این گل چه مکانی است؟

- برای تکثیر گل نرگس جایی را انتخاب کنید که نور کامل یا حداقل جزیی خورشید را دریافت کند. بهترین شرایط برای رشد نرگس، زمانی است که او از نور کامل و کافی خورشید در آغاز بهار بهره ببرد.
- اکثر نرگس‌ها می‌توانند در هر خاکی رشد کنند. اما بهترین خاک برای آن‌ها، خاک حاصل خیز همراه با زه کشی مناسب است. در فصول رشد، خاک را مرطوب نگه دارید. خیس بودن بیش از حد خاک بلافاصله باعث از بین رفتن ریشه نرگس می‌شود، پس از مناسب بودن زه کشی و کافی بودن میزان آب اطمینان حاصل کنید.
- بسیاری از گونه‌های رایج نرگس، خاک خنثی را به خاک اسیدی ترجیح می‌دهند. اما بعضی هم هستند که در خاک بازی بهتر رشد می‌کنند. برای اینکه بدانید چه درجه ای از اسیدی بودن خاک برای نرگس شما مطلوب است، قبل از کاشت گل نرکس باید گونه نرگس خود را بشناسید و سپس برای انتخاب کود مناسب تصمیم بگیرید.

روش کاشتن گل نرگس

این گل به راحتی در خاکی با رطوبت متعادل و با زه کشی مناسب، و در نور زیاد و یا کم خورشید رشد می‌کند. بهترین خاک برای نرگس، خاک‌های مخصوص گلدان است. در فصول رشد، باید خاک را مرطوب نگه دارید. زمان کاشت پیاز نرگس پیاز مهم است. این گل را باید تقریبا در اوایل (نهایتا تا اواسط) پاییز بکارید.
برای کاشت گل نرگس عمق خاک و گلدان، به اندازه پیاز گل بستگی دارد. به هر پیاز باید حداکثر در عمقی سه برابر بزرگ‌تر از اندازه خودش کاشته شود و روی آن هم حداقل به همین مقدار خاک ریخته شود. اگر می‌خواهید چند پیاز را در کنار هم بکارید، بسته به اندازه هر کدام، حدودا به اندازه 4 تا 10 پیاز بین آن‌ها فاصله بگذارید؛به این ترتیب باید پیازهای درشت‌تر را دورتر از پیازهای کوچک بکارید تا فضای کافی برای رشد همه آن‌ها وجود داشته باشد.
اگرچه در ابتدا این فضای خالی بین پیازها خیلی جلب توجه خواهد کرد، اما به مرور زمان این فضای خالی توسط گلها پر خواهد شد.
شاید نیاز باشد اینجا یک فرمول کلی ارائه کنیم تا بهتر این اندازه‌ها را درک کنید : “برای کاشت گل نرگس هر پیاز را در عمقی مساوی با 6-3 برابر اندازه خود، و در فاصله ی 4-8 برابر اندازه خود با سایر پیازها بکارید.”

چگونه می‌توان گل نرگس را تکثیر کرد؟

1. برای تکثیر گل نرگس یک پیاز مناسب انتخاب کنید. پیاز خوب، نباید خشک شده باشد. و در ضمن، هر چه بزرگ‌تر بهتر!
2. پیاز را در عمق یک و نیم تا 5 برابری قد خودش بکارید. در فصل زمستان هم چک کنید تا حداقل 90 سانتی متر خاک روی پیاز گل نرگس را پوشانده باشد.
3. نرگس شلوغی باغچه را تحمل می‌کند. اما برای جلوگیری از وقوع چنین وضعیتی، بهتر است آن‌ها را در فاصله 10 سانتی متری از هم بکارید.
4. می‌توانید کمی کود مناسب برای پیاز گل‌ها، در حفره ای که برای کاشت پیاز گل نرگس حفر کرده اید بریزید.
5. در برابر وسوسه باز کردن و یا کندن غنچه‌های نرگس و لاله در اوایل پاییز مقاومت کنید! ممکن است شما با کندن برگی که غنچه را احاطه کرده است کمی زودتر شاهد گل‌ها باشید، اما به گیاه آسیب زده اید. آن برگ‌ها مانند پوششی هستند که از گلبرگ‌ها در برابر باد و سرمای باقی مانده از هوای زمستان مراقبت می‌کنند.
6. نرگس حاوی ماده ای به نام اگزالیک اسید است. این ماده برای اکثر حیوانات خانگی جونده بدطعم و آزار دهنده است. به همین دلیل بهتر است دور مکان کاشت گل نرگس را با صدف‌های محکم و بزرگ، و یا بازدارنده‌های مخصوص حیوانات خانگی بپوشانید.

روش نگهداری از این گل پس از شکوفه دادن چگونه است؟

بعد از این که گل‌ها در بهار شکوفه دادند، ممکن است بخش بالایی بعضی از ساقه‌ها از بین برود. در حقیقت، این برای جلوگیری از تغییر و نابودی دانه‌های گیاه صورت می‌گیرد. اگر برگ‌های این ساقه زرد شد، حتما آن‌ها را جدا کنید. این گل‌ها معمولا به سمت نور خورشید رشد می‌کنند و خودشان آفتاب را شناسایی و جذب می‌کنند، پس باید از آن‌ها انتظار رشد در هر نقطه از باغچه را داشت. این گل‌ می‌تواند تا سال‌ها با قدرت و زیبایی همیشگی خود رشد کند و باغچه شما را زیباتر کند. ولی اگر با گذشت زمان، تعداد و یا کیفیت آن‌ها کاهش پیدا کرد، می‌توانید یک برگ مرده از گیاه را جدا کنید و مجددا در خاک بکارید.

شرایط نگهداری گل نرگس کاشته شده در باغچه و گلدان

کاشت گل نرگس در گلدان نیز امکان پذیر است. برای نگهداری و پرورش گل نرگس در باغچه و گلدان موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر پیاز گل رشد خوبی نداشت، به آن یک کود مناسب با نیتروژن کم و پتاسیم بالا اضافه کنید.
- زمان آبیاری گل نرگس بهار است. به آن‌ها در هوای خشک بهار آب کافی بدهید. کم آبی باعث از بین رفتن جوانه و غنچه گیاه می‌شود.
- برای مرتب کردن باغچه، گل‌های پژمرده را جدا کنید. ولی اجازه بدهید ساقه برای حداقل 6 هفته باقی بماند. ممکن است نرگس تازه ای رشد کند.
- حواستان به گل‌ها باشد، اگر بیش از حد متراکم شدند و یا ساقه در حال خم شدن بود، با دست آن‌ها را مرتب کنید و دقت کنید که مانع رشد هم نشوند.
- بعد از تمام گلدهی در فصل بهار، اجازه بدهید آنقدر رشد کنند تا خودشان بمیرند. آن‌ها را زودتر نبرید و جدا نکنید. گیاه نیاز دارد تا با رشد بیشتر، انرژی را برای سال بعد در پیاز خود ذخیره کند و بعد از بین برود.
- برای از بین بردن گیاهان مرده، آن‌ها را از پایین ترین بخش ببرید و یا به آرامی با چرخاندن از خاک بیرون بکشید.
- وقتی که رشد تمام شد و گیاهان هم به خواب زمستانی رفتند، برای تقویت خاک به آن کود استخوانی اضافه کنید.

آفات آلوده کننده و بیماری‌های رایج گل نرگس

آفت و یا بیماری خاصی نرگس را تهدید نمی‌کند. اگر خاک و شرایط مناسب را برای او فراهم کنید، تقریبا هیچ دردسری از لحاظ بیماری و حشرات موذی برای شما نخواهد داشت. اگر خاک او به خوبی زه کشی نشده باشد، ریشه نرگس فاسد شده و از بین خواهد رفت. در شرایط خاص و در صورت عدم فراهم بودن ایده آل‌های گیاه، ممکن است آفاتی مثل پروانه، کرم، تخم عنکبوت و حلزون ظهور پیدا کند. ممکن است پوسیدگی، کپک و ویروس هم به ریشه این گل حمله کند. گاهی هم ممکن است که برگ‌های گیاه زرد شود. البته همانطور که گفتیم این مشکلات بسیار نادر است و اگر شرایط را برای او فراهم کردید، نیازی نیست نگران حضور افات باشید.

آیا گل نرگس سمی است؟

- به طور کلی نرگس برای حیوانات و حشرات جونده خوش طعم و مطبوع نیست. پس از این نظر خطر خاصی او را تهدید نمی‌کند.
- نرگس برای حیوانات خانگی سمی است. پس مطمئن شوید که حیوان خانگی شما خیلی اطراف نرگس نچرخد!

مختصری درباره انواع مختلف گل نرگس

اگر شما میخواستید یک گل جدید خلق کنید، به سراغ چه ویژگی‌هایی می‌رفتید؟ قطعا با یک لیست طولانی از ویژگی‌های یک گل ایده‌آل روبرو می‌شدید. آن گل باید در عین زیبا و مقاوم بودن، نگهداری ساده ای داشته باشد. احتمالا تلاش می‌کردید تا عمر سالیانه او را افزایش دهید و مقاومت او را در هر شرایطی بالا ببرید. اگر او را نسبت به حشرات و بیماری‌ها و آفات هم مقاوم می‌کردید که عالی می‌شد! خبر خوب این است که این گل وجود دارد. این گل رویایی گلی نیست جز، انواع گل نرگس!

به طور کلی چند نوع گل نرگس در دنیا وجود دارد؟

امروزنه انواع گل نرگس را در سراسر دنیا می توان یافت اما حدودا 10 دسته اصلی برای گل نرگس وجود دارد. یکی از جالب‌ترین آن دسته‌ها، به نرگس “آلفرد پادشاه” معروف است. این نوع نرگس، از یک شیپور ترومپتی شکل تشکیل شده است؛ قد این شیپور مرکزی می‌تواند برابر یا بلندتر از گلبرگ‌های گیاه باشد. در این نوع، روی هر ساقه فقط یک نرگس رشد می‌کند.
این نرگس زیبای پادشاهی، در فصل بهار می‌تواند از 4 تا حدود 6 متر رشد کند! هر گل از این نوع نرگس، کاملا قائم و عمودی، با گلبرگ‌های زردی است که کمی پیچ و تاب خورده اند و در کنار هم، یک ترومپت زرد رنگ ساخته اند. این گل در اواخر زمستان شکوفه می‌دهد.

تاریخچه گل نرگس آلفرد پادشاه

او برای نخستین بار، در اواخر قرن نوزدهم در انگلستان توسط مردی به نام “جان کندال” کاشته شد. سپس در سال 1899 به جهان معرفی شد و خیلی زود با همان رنگ کلاسیک و رایج زرد در بین مردم محبوب شد. او سال‌ها به همان شکل ماند و تغییری نداشت. تا این که در دهه 1950، نرگس‌های زرد رنگ جدیدی به بازار آمدند که هم گل‌های بزرگ‌تری داشتند و هم دوام و مقاومت بیشتری. ولی از همان سال‌ها (1950) تا کنون، کاشتن پیاز گل خاص و بزرگ “نرگس آلفرد پادشاه” کاهش یافت. به طوری که این روزها این گل اصلا در دسترس نیست، به جز تعداد بسیار محدودی از گل‌فروشان حرفه ای که برای جلوگیری از نابودی پیاز این گل تلاش می‌کنند. اما به افتخار پادشاه آلفرد، این نام هنوز زنده است و استفاده می‌شود.
بسیاری از نرگس‌هایی که امروزه به نام نرگس پادشاه آلفرد فروخته می‌شوند، در اصل یک پادشاه آلفرد واقعی نیستند. اما به دلیل گل بزرگ‌تر و زردتر خود و طبق یک قرار نانوشته، آن‌ها را هم به همان نام ارائه می‌کنند. البته بهتر است آن‌ها را نوع خاص و یا پیشرفت کرده نرگس آلفرد پادشاه بنامیم.

شناخت معروف‌ترین گونه‌های گل نرگس

1. گل نرگس شهلا (Trumpet Daffodils)

این نوع نرگس، یکی از کلاسیک‌ترین گل‌هاست. نرگس ترومپتی، بهترین نوع نرگس برای سنگفرش کردن باغچه است. هر شاخه‌ی آن، شامل یک گل بزرگ و جذاب زردرنگ است. معمولا برگ آن‌ها سبز-خاکستری است و حدودا 3-2 سانتی متر است. اگر شیپور گل نرگسی بلندتر از گلبرگ‌های آن بود، در این دسته قرار می‌گیرد.

2. گل نرگس شیپور بزرگ (Large Cupped Daffodils)

این نوع نرگس، مقاوم‌ترین نرگس موجود است و تقریبا برای هر منظوری مناسب است. مثل سنگفرش کردن باغچه، چیدن، دسته گل، تزیین ماشین عروس و … . او تنوع رنگی بالایی هم دارد : سفید، تمام درجات رنگ زرد، نارنجی، قرمز و صورتی. هر شاخه آن یک گل نرگس دارد.

3. گل نرگس پر‌پر (Double Daffodils)

به جای یک شیپور، مرکز این نرگس از گلبرگ‌های خودش تشکیل شده است و به همین دلیل کمی شبیه به گل رز است. هر ساقه از این گل، می‌تواند حدود 20 نرگس روی خود داشته باشد. به همین دلیل برای سنگفرش کردن باغچه و یا چیدن بسیار مناسب است.

4. گل نرگس وحشی (Jonquilla Daffodils)

این نوع نرگس، عاشق آفتاب سوزان تابستان است. به همین دلیل برای شهرهای گرم کشورمان بسیار مناسب است. پیاز این گل به خوبی با محیط تطابق پیدا می‌کند و نرگس‌های خوش رنگ و متفاوتی را به وجود می‌آورد. روی هر ساقه‌ی ظریف سبزرنگ او، چندین نرگس خوش بوی کوچک رشد می‌کند.

5. گل نرگس مینیاتوری (Miniature daffodils)

این گل، ترکیبی از انواع مختلف نرگس‌های کوچک است که با هم تا حدود 15 سانتی متر رشد می‌کنند. او برای باغچه‌های سنگی، فاصله بین ریشه درختان و تحریک رشد گیاهان باغچه مناسب است. اگر بالکنی با نورگیر خوب دارید، می‌توانید این نوع نرگس را در یک گلدان مناسب بکارید، البته باید در زمستان او را از یخ زدن محافظت کنید. پیازهای متفاوتی برای این گل وجود دارد، که هر کدام بیش از دو ساقه نرگس ایجاد می‌کند.

6. گل نرگس شاعری (Poeticus Daffodils)

این گل‌های درخشان، گلبرگ‌های سفید دارند و یک نوار باریک قرمز، نوک شیپور میانی آن‌ها را تزیین کرده است. کمی بوی تندی دارند و یکی از مقاوم‌ترین انواع نرگس‌ها هستند. برای مناطق سردتر مناسب اند و به خوبی در باغچه رشد می‌کنند. آن‌ها برای دسته گل فوق العاده هستند.

7. گل نرگس شیپور کوچک (Small cupped Daffodils)

رنگ زیبای این نرگس، او را به یک گل متفاوت و خاص تبدیل کرده است. عمر طولانی دارد و می‌تواند سال‌ها به گل دادن خود ادامه بدهد. آن‌ها برای تزیین باغچه بسیار مناسب اند و ترکیب رنگ زیبایی را با سایر گل‌های بهاری ایجاد می‌کنند. همچنین می‌توانید آن‌ها را به صورت شاخه ای و در گلدان و دسته گل خود داشته باشید. هر ساقه از این نرگس، یک گل را پرورش می‌دهد. قد شیپور آن از قد سایر گلبرگ‌ها کوتاه‌تر است.

8. گل نرگس تاج شکافته (Split corona Daffodils)

این نرگس، ظاهری عجیب دارد و به سایر انواع نرگس‌ها شبیه نیست. شیپور میانی تا وسط دارای شکافتگی است و برخلاف سایر نرگس‌ها که شیپوری بسته دارند، این شیپور ظاهری باز و آزاد دارد. به همین دلیل اکثر آن‌ها بیشتر اینکه شبیه نرگس‌ها باشند، به گل ختمی شبیه اند. این گل بسیار خیره کننده است و با رنگ‌های زیبای خود، می‌تواند ظاهر متفاوتی به باغچه شما بدهد.

9. گل نرگس تازتا (Tazetta Daffodils)

نرگس تازتا در هر ساقه خود، تعداد زیادی گل کوچک دارد. عطر این نرگس شیرین و دلنشین است. آن‌ها می‌توانند چندین سال بدون کاهش تعداد و کیفیت نرگس های زیبا به شما هدیه دهند. مثل تمام انواع نرگس برای تزیین باغچه مناسب اند و حتی می‌توانید آن‌ها را به صورت شاخه ای خریداری کنید.

10. گل نرگس سه گانه (Triandrus Daffodils)

 هر ساقه از این نرگس، حداقل دو گل زیبا دارد که به زیبایی به هم گره خورده اند و کمی شبیه گل فوشیا ( گوشواره ای) هستند. گلبرگ‌های بیرونی به سمت پایین تا شده اند و ظاهر زیبایی به آن داده اند. نرگس سه گانه بویی خوش و میوه مانند دارد. او برای باغچه، بریدن، دسته گل و سنگفرش کردن بسیار مناسب است.

گیاهان هوازی از جمله خاص‌ترین گیاهان آپارتمانی هستند که امروزه بسیار مورد توجه علاقه‌مندان به گل‌ها و گیاهان قرار گرفته‌اند. روش نگهداری از این گیاهان آسان است و زیبایی زیادی نیز به محیط پیرامون خود می‌بخشند. اما اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با گیاهان هوازی آشنایی ندارید و دوست دارید انواع مختلف این گیاهان را بشناسید، مقاله زیر را مطالعه فرمایید. ما در این مقاله به معرفی انواع مختلف گیاه هوازی تیلاندسیا و شرایط نگهداری آن‌ها پرداخته‌ایم.

مقدمه‌ای بر گیاه هوازی تیلاندسیا

در سال‌های اخیر گیاهان هوازی در میان مردم و گیاه‌دوستان فراگیر شده‌ و به بخشی از تزیینات خانه‌ی مردم تبدیل شده‌اند. همان‌طور که از اسم‌ این گیاهان (هوازی) معلوم است، با ریشه‌های هوازی‌شان زندگی می‌کنند و به خاک نیاز ندارند.
گیاه‌دوستان، گیاه هوازی تیلاندسیا را به خاطر انعطاف‌پذیری‌شان دوست‌دارند چون علاوه بر مقاوم بودن، می‌توانند با آن‌ها کارهای خلاقانه‌ و بی‌شماری در دیزاین منزل و محل کارشان انجام دهند.
ما قبلا در مورد انواع گیاه آپارتمانی بسیار صحبت کرده‌ایم، گیاهان تصفیه کننده هوا ، مقاوم به نور کم و … اکنون به معرفی گیاه هوازی تیلاندنسیا میپردازیم، میخواهیم به طور کامل به شما یاد بدهیم که چگونه از این گیاهان هوازی نگهداری کنید و چه نیازهایی دارند. و در پایان به سوالات رایج در مورد مراقبت از این گیاهان می‌پردازیم.

ویژگی‌های اصلی گیاهان هوازی

- مقدار نیاز به نور خورشید: متوسط به بالا
- آبیاری:‌ متوسط
- دمای مورد نیاز: بین 10 تا 32 درجه سانتی‌گراد
- سمی بودن:‌ غیرسمی

آشنایی بیشتر با گیاهان هوازی تیلاندسیا

گیاهان هوازی تیلاندسیا (Tillandsia) یکی از خاص‌ترین گیاهان روی زمین هستند و بیش از 450 گونه‌ی متفاوت دارند. اصالت گیاه هوازی به نسل بروملیادها برمی‌گردد و خانواده‌ی تیلاندسیا به خانواده‌ی آنانانس‌ها وصل می‌شوند! گیاهان هوازی در مناطق مختلفی از کره‌ی زمین پراکنده‌اند و به دو دسته‌ی اصلی گیاهان هوازی خشکی‌زی و گیاهان هوازی رطوبت‌دوست تقسیم می‌شوند.
گیاهان هوازی خشکی‌زی در آب و هوای بیابانی زندگی می‌کنند و می‌توانند آب کم‌تر و تابش نور خورشید بیش‌تر را تحمل کنند. گیاهان هوازی مناطق مرطوب برعکس خشکی‌زی‌ها به رطوبت بیش‌ترعلاقه‌دارند و دمایی بین 10 تا 32 درجه را دوست دارند.
گیاهان هوازی در محیط اصلی زندگی‌شان، سبک زندگی انگلی دارند. آن‌ها ریشه‌هایشان را به درخت‌ها، سنگ‌ها و گیاهان دیگر می‌چسبانند و آب را از آن‌ها جذب می‌کنند. ریشه‌ی این گیاهان به سادگی قابل دیدن نیست و به طور کلی فقط به هوا و آب برای زندگی کردن نیاز دارند.
از آن‌جایی که گیاهان هوازی به خاک نیاز ندارند،‌ می‌توانید آن‌ها را تقریبا در هر جایی بگذارید و محدود به یک نقطه نیستید. با کمی خلاقیت می‌توانید گیاهان هوازی را به صورت تراریوم‌های زیبایی درآورید یا داخل صدف بگذارید و از زیبایی‌شان لذت ببرید که در بخش‌های بعدی به ایده‌های مختلف برای دیزاین گیاه هوازی هم می‌پردازیم.
تیلاندسیاها اندازه و رنگ‌های متنوعی دارند. اندازه‌ی این گیاهان ممکن است از 5 سانتی‌متر تا 2 متر هم برسد. البته بیشتر گیاهانی که در بازار هستند، در اندازه‌ی 5 تا 12 سانتی‌متر  و کوچک‌اند. گونه‌هایی  هم هستند که گل می‌دهند اما این گل‌دهی معمولا نشانه‌ی پایان عمر این گیاه است.
این گل‌ها ممکن است چند روز تا چند ماه عمر داشته باشند. گیاهان هوازی قبل از از بین رفتن، جوانه‌ یا گیاهچه‌های کوچکی تولید می‌کنند که دقیقا به جای گیاه هوازی مادر رشد خواهند کرد.
حال اگر میخواهید یک گیاه خاص داشته باشید و زیبایی به منزل خود اضافه کنید، خرید گیاه هوازی تیلاندسیا انتخاب مناسبی است.

شناخت 17 گونه مختلف گیاهان هوازی تیلاندسیا

همانطور که گفتیم گیاهان هوازی ترکیب رنگ‌های جالبی هم دارند و از رنگ‌های سبز پاستلی گرفته تا دیگر طیف سبزها و قرمز و صورتی و بنفش هم دارند. جالب است که اکثر گیاهان هوازی خشکی‌زی رنگ نقره‌ای و سبز و  گیاهان هوازی رطوبت‌دوست رنگ‌های پررنگ‌تر و زیباتری دارند. با ما باشید تا 17 نوع گیاه هوازی را همراه با تصاویرشان به شما معرفی کنیم:‌

1. گیاه تیلاندسیا سیانا یا پر‌صورتی (Tillandsia cyanea)

گیاه هوازی پرصورتی اسمش را به خاطر گل زیبای صورتی‌رنگش  گرفته که به شکل یک پر زیبا است.
نکته‌ی جالب و منحصر به فرد دیگرش این است که می‌تواند هم در خاک به صورت گیاه معمولی رشد کند هم به صورت هوازی و بدون خاک. این گیاه هوازی به ندرت گل می‌دهد و گل‌ش فقط چند روز روی گیاه می‌ماند.

2. گیاه تیلاندسیا یوسنوئید یا خزه اسپانیایی (Tillandsia usneoides)

خزه‌ی اسپانیایی از نظر ظاهری با دیگر گیاهان هوازی متفاوت است و برگ‌های درهم و بلند دارد.
این نوع تیلاندسیا برای آویزان کردن بسیار مناسب است. در محیط طبیعی، ساقه‌های این گیاه روی تنه‌ی درخت پخش می‌شوند و منظره‌ی زیبایی را ایجاد می‌کنند. خزه‌ی اسپانیایی واقعا از اسپانیا نیامده‌است و محققان به خاطر شباهت آن به ریش سربازان اسپانیایی این اسم را انتخاب کردند.
خزه اسپانیایی گیاهی رونده است و می‌تواند با گذر زمان روی وسایل‌تان را هم با شاخه‌هایش بپوشاند!‌ هم‌چنین این گیاه عطر ملایمی هم دارد.

3. گیاه تیلاندسیا بالبوسا (Tillandsia bulbosa)

این گیاه هوازی شاخه‌های ظریف با ریشه‌ی غده‌مانند دارد و اگر در فضای بیرون از خانه رشد کند، رابطه‌ی همزیستی با مورچه‌ها برقرار خواهد کرد. به طوری که مورچه‌ها از آن به عنوان سرپناه استفاده می‌کنند و گیاه هم از باقی مانده‌ی آب و غذای مورچه‌ها تغذیه می‌کند. هم‌چنین این گیاه با شرایط کم‌نور هم سازگار است. بالبوسا آب و هوای مرطوب را دوست دارد و اگر در جای خشک زندگی می کنید بهتر است هر روز روی آن را با آب اسپری کنید.
نقطه ضعف این گیاه این است که اگر آب روی ریشه‌ی آن بماند، باعث پوسیدگی ریشه  می‌شود.  پس لازم است بعد از آب‌دادن به آن، روی گیاه را کاملا خشک کنید.

4. گیاه تیلاندسیا آرانتوس (Tillandsia aeranthos bergeri)

این گیاه زیبا ، هر ساله در فصل بهار گل‌های صورتی و بنفش می‌دهد. آرانتوس برگ‌های نوک تیز داشته و به نور غیرمستقیم و زیاد خورشید نیاز دارد. سرعت رشد و جوانه‌زدن  این گیاه هوازی  نسبت به بقیه‌ی گیاهان هوازی بیش‌تر است و اگر قصد تکثیر گیاه هوازی را دارید، حتما به این گیاه فکر کنید. از نظر اندازه هم نسبت به بیش‌تر گیاهان هوازی بزرگ‌تر است و اندازه‌ای حدودا 15 تا 23 سانتی‌متر دارد. گل‌های زیبای آرانتوس  به رنگ صورتی و آبی اند.

5. گیاه تیلاندسیا یوناتا (Tillandsia ionantha)

این تیلاندسیای کوچک اما قوی فقط 5 سانتی‌متر بلندی دارد و با وجود اندازه‌ی کوچکش، رنگ قرمز و نارنجی زیبایی دارد. رنگ‌ برگ‌های این تیلاندسیا بسیار زیباست و از سبز پررنگ شروع می‌شود و کم کم به رنگ قرمز و صورتی می رسد. خواستگاه این گیاه هوازی جنگل های گرم و مرطوب است و اگر بتوانید شرایط محیطی زیستگاهش را فراهم کنید به خوبی در کنارتان می‌ماند و رشد می‌کند. این تیلاندسیا در اواخر عمرش گل می‌دهد. نام دیگر این تیلاندسیا، فوگو  (fuego) است.

6. گیاه تیلاندسیا کاپوت مدوسا (Tillandsia caput-medusae)

این تیلاندسیا شکل منحصر به فردی دارد. برگ‌های آن شبیه به مار هستند و به شکل جریان باد به صورت افقی رشد می‌کنند. این گیاه در اوایل تابستان گل‌های قرمز یا آبی رنگ می‌دهد.

7. گیاه تیلاندسیا آندریانا (Tillandsia andreana)

این تیلاندسیا بومی کلمبیاست و برگ‌هایش در همه‌ی جهات رشد می‌کند. اندازه‌ی گیاه حدود 10 سانتی‌متر است و گل‌های لوله‌ای مانندی را تولید می‌کند که از وسط گیاه بیرون می‌آیند.

8. گیاه تیلاندسیا زروگرافیکا (Tillandsia xerographica)

این تیلاندسیا بومی مکزیک و به شکل توپ است. این نوع گیاه هوازی کم‌تر از بقیه‌ی گونه‌ها به آب نیاز دارد یعنی به جای گذاشتن در ظرف آب کافی است آب را به آن اسپری کنید. این تیلاندسیا گل قرمز یا زرد می‌دهد.

9. گیاه تیلاندسیا ماکسیما (Tillandsia maxima)

این تیلاندسیا بومی مناطق آفتابگیر است و می‌تواند مدت بیشتری در مقابل نور خورشید بماند. قبل از گل‌دهی، برگ‌های وسط آن به رنگ قرمز مرجانی درمی‌آید و سپس گل بنفش رنگ زیبایی می‌دهد. این گونه می‌تواند هم‌زمان چند گل هم تولید کند.

10. گیاه تیلاندسیا کاپیتانه (Tillandsia capitate)

این گیاه آب و هوای مرطوب را دوست دارد و در مقابل نور زیاد خورشید مقاوم است. برگ‌های این گیاه قبل از شکفته‌شدن گل‌های بنفش رنگش، به رنگ قرمز یا هلویی درمی‌آیند.

11. گیاه تیلاندسیا پشمکی (Cotton candy)

نام دیگرش تیلاندسیا هوستون است. این گیاه دورگه است و از پیوند دونوع تیلاندسیای دیگر به وجود آمده. این گیاه هوازی گل‌های صورتی زیبایی شبیه پشمک تولید می‌کند.

12. گیاه تیلاندسیا دیدیستیکا (Tillandsia didisticha)

این تیلاندسیا بومی آمریکای جنوبی و یکی از بزرگ‌ترین تیلاندسیاها است که اندازه‌ی آن ممکن است به 30 سانتی‌متر هم برسد. برگ‌هایش به رنگ سبز تیره و صورتی است و گل سفیدرنگ تولید می‌کند.

13. گیاه تیلاندسیا فوچ‌سی (Tillandsia fuchsii)

نام قبلی این تیلاندسیا، آرجنتی (argentea) بوده‌‌است. برگ‌هایش به رنگ سبز روشن است و ساقه‌ی صورتی رنگی تولید می‌کند که گلی به رنگ بنفش روشن از آن بیرون می‌آید. این گیاه هوازی در محیط طبیعی و جنگل‌ها به صورت گروهی رشد می‌کند.

14. گیاه تیلاندسیا فانکیانا (Tillandsia funckiana)

برگ‌های این تیلاندسیای زیبا به شکل کلی شبیه پر است و تمام برگ‌هایش در یک جهت رشد می‌کنند و پیچ می‌خورند. این پیچش هم هم‌جهت با شرایط محیطی مثل نور است. برگ‌ها قبل از گل‌دادن زرد می‌شوند و سپس گلی زیبا به رنگ نارنجی پررنگ سربرمی‌آورد.

15. گیاه تیلاندسیا گاردنری (Tillandsia gardneri)

این تیلاندسیای جذاب بومی برزیل، ونزوئلا و کلمبیا است و هوای گرم و مرطوب را دوست دارد اما نباید در مقابل آفتاب مستقیم قرار بگیرد. گل صورتی رنگ این تیلاندسیا از اواخر بهار تا اواخر تابستان باقی می‌ماند و از بین نمی‌رود.

16. گیاه تیلاندسیا استریکتا (Tillandsia stricta)

خواستگاه این تیلاندزیا آمریکای جنوبی است و می‌تواند در شرایط آب و هوایی مختلفی زندگی کند. این گیاه هوازی در محیط طبیعی روی درخت‌ها و سنگ‌ها هم پیدا می‌شود و گونه‌های مختلفی دارد. معروف‌ترین گونه‌ها‌ی آن استریکتای صورتی برنزی با گل صورتی و استریکتای نیمه‌شب با بابرگ‌هایی به رنگ تیره است.

17. گیاه تیلاندسیا چیاپنسیس (Tillandsia chiapensis)

این تیلاندسیا هم بومی مکزیک است و می‌تواند در آب و هواهای مختلفی رشد کند. می‌توانید آن را مقابل آفتاب بگذارید یا در محیط نیمه‌سایه نگه‌داری کنید. این تیلاندسیا می‌تواند تا 12 سانتی‌متر هم برسد و گل‌هایی به رنگ صورتی و قرمز تولید کند.

ایده‌های مختلف دیزاین گیاهان هوازی

گیاهان هوازی جذاب می‌توانند قسمتی از دکور منزل‌تان باشند و چشم هر بیننده‌ای را به خودشان خیره کنند. فقط کافی است با خلاقیتتان، خانه‌ای زیبا برایشان درست کنید. در این قسمت چند پیشنهاد برای محل زندگی این گیاهان مینیاتوری را معرفی می‌کنیم که می‌توانید از آن‌ها ایده بگیرید و چه بسا با تلاش و ذوق و سلیقه‌ی خودتان،‌  بتوانید جایی بسیار زیباتر برای گیاه هوازی‌تان درست کنید.

1. قرار دادن گیاه هوازی در تراریوم

کافی‌است در ظرف شیشه‌ای درباز، چندلایه سنگ با رنگ‌های مختلف و زیبا بچینید و  یک یا چند گیاه هوازی را روی آن بگذارید. به همین راحتی شما صاحب یک تراریوم جذاب با گیاهان هوازی شده‌اید.

2. استفاده از گلدان و سیم مفتول برای نگهداری گیاه هوازی

یک گلدان به سلیقه‌ی خودتان انتخاب کنید و سیم مفتول را داخل خاکش فروکنید. سر سیم را طوری بپیچید که گیاه هوازی را بتوان روی آن گذاشت. با این دیزاین ساده گیاه هوازی ‌تان در مرکز توجه قرار می‌گیرد.

3. استفاده از تکه‌های چوب، سیم و ظرف‌های سمبلیک و خاص

از تکه‌های چوب غافل نشوید. با کمی سلیقه، یک سیم را به شکل دلخواه به چوب وصل کنید. آن را حالت دهید و گیاه هوازی را روی آن بگذارید.
همانطور که در تصویر می‌بینید،‌ گلدان‌ یا ظرف‌های سمبلیک و خاص هم انتخاب خوبی برای خانه‌ی جدید گیاهان هوازی‌تان هستند.

4. استفاده از سازه‌های مدرن برای قرار دادن گیاه هوازی در آن‌ها

می‌توانید سازه‌ای مدرن و ساده تهیه ‌کنید و گیاه هوازی با برگ‌های آویزانش را در آن بگذارید تا زیبایی‌اش را به رخ همگان بکشد!

5. استفاده از سازه‌های مهندسی متنوع

یکی از جذاب‌ترین خانه‌های مینیمالیستی برای گیاهان هوازی، این سازه‌های هندسی با شکل‌های مختلف هستند که از گیاه هوازی‌تان هم محافظت می‌کنند.

6. استفاده از دکور‌های آویزی

از میان وسایل بازیافتی و غیرقابل استفاده‌تان، توری یا وسیله‌ای برای آویزکردن گیاه هوازی بسازید و آن را در حمام یا اتاق آویزان کنید.

شرایط نگهداری گیاهان هوازی

مراقبت از گیاهان هوازی با مراقبت از سایر گیاهان متفاوت است. اما خوشبختانه روش مراقبت از آن‌ها بسیار آسان است و این گیاهان بسیار منعطف هستند. اگر از آن‌ها به خوبی نگه‌داری کنید احتمالا بتوانید گل‌دادن آن‌ها را هم ببینید.
بیشتر گیاهان هوازی به شرایط  کلی و یکسانی برای نگه‌داری نیاز دارند اگر چه شرایط نگه‌داری بعضی از انواع گیاهان هوازی کمی متفاوت است. قدم اول این است که ببینید گیاه هوازی شما خشک‌زی است یا رطوبت‌دوست. در این حالت می‌توانید روش نگه‌داری از گیاه هوازی‌تان را راحت‌تر مشخص کنید.
در ادامه در مورد مقدار نور، روش آبیاری، دما و رطوبت هوای مورد نیاز، سمی بودن و آفت‌های گیاه هوازی صحبت می‌کنیم.

نور مناسب

گیاهان هوازی به نورغیرمستقیم و زیاد نیاز دارند. بهتر است آن‌ها را دقیقا درجایی بگذارید که در بیش‌تر ساعات روز نور دریافت کنند. البته گیاهان هوازی خشک‌زی می‌توانند نور مستقیم خورشید را تا حدی تحمل کنند.
یکی از ویژگی های مثبت گیاه هوازی این است که می‌تواند با نور مصنوعی هم رشد کند و باید روزانه حداقل به مدت 12 ساعت مقابل نور فلورسنت قراربگیرد و فاصله‌ی آن با منبع نور بیش‌تر از 90 سانتی‌متر نباشد.

زمان آبیاری گیاهان هوازی

بارها از فروشندگان گیاهان هوازی شنیده‌ایم که کافی است چند بار در هفته آب را به گیاه هوازی اسپری کنید اما اسپری کردن کافی نیست و بدون آبیاری کامل، به مرور باعث از بین رفتن گیاه‌تان می‌شود البته اگر در منطقه‌ای با آب و هوای خیلی مرطوب زندگی می‌کنید یا گیاه هوازی را در گلخانه نگه‌می‌دارید، می‌توانید آبیاری با ظرف را حذف کنید و فقط آب را اسپری کنید. پس لازم است که گیاه‌تان را برای مدت مشخصی به روشی که در ادامه می‌گوییم، در ظرف آب بگذارید.
مقدار آب مورد نیاز گیاه هوازی بستگی به شرایط محیطی محل زندگی‌تان دارد. هرچه قدر محیط زندگی‌تان خشک‌تر و گرم‌تر باشد، به آب بیش‌تری نیاز دارد و هرچه قدر آب و هوای محل زندگی‌تان مرطوب‌تر و خنک‌تر باشد، به آبیاری کم‌تری نیاز است پس لازم است که با تغییر فصل، برنامه‌ی آبیاری گیاه هوازی را عوض کنید. این گیاهان معمولا در تابستان هفته‌ای یک بار و در زمستان هر سه هفته‌ یک‌بار آب نیاز دارند.

روش آبیاری گیاهان هوازی

می‌توانید برای آبیاری از آب باران یا آب تصفیه شده یا از آب معمولی شیر استفاده کنید. بهتر است آب شیر را به مدت 24 ساعت در ظرف بگذارید تا کلر آن از بین برود چون کلر باعث قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها می‌شود.نکته: وقتی که گیاه‌تان گل دارد، باید برای آبیاری دقت بیشتری کنید که گل‌ها داخل آب نروند. چون گل‌ها در تماس با آب به سرعت خراب می‌شوند.
- گیاه هوازی را از سمت ریشه به مدت 10 تا 15 دقیقه در ظرف آبی با دمای معمولی بگذارید. سعی کنید بیش‌تر قسمت‌های گیاه زیر آب برود.
- بعد از این مدت، آن را از آب بیرون آورید و کمی تکان دهید. سپس به صورت وارونه روی حوله و در مقابل نور خورشید بگذارید تا کاملا خشک شود و آب اضافی لابه لای برگ‌ها باقی نماند. معمولا این کار یک تا سه ساعت طول می‌کشد.
نکته:‌ اگر گیاه تان بعد از این مدت خشک نشد، آن را در جای پرنورتر یا گرم‌تری بگذارید تا کاملا خشک‌شود. لازم است که هیچ رطوبتی روی گیاه نماند چون باعث پوسیدگی ریشه می‌شود.
بعد از خشک شدن کامل ریشه،  آن را به جای اصلی اش برگردانید.

دما و رطوبت مناسب محیط نگهداری

گیاهان هوازی به طور کلی دمای 10 تا 32 درجه را دوست دارند و خوشبختانه می‌توانند دماهای کم‌تر یا بیش‌تر از این را هم تحمل کنند.
آن‌ها هوای مرطوب را دوست دارند و به خاطر همین در حمام‌های نورگیر خیلی خوب می‌توانند رشد کنند. می‌توانید چندبار در هفته روی گیاهان را غبارپاشی کنید تا رطوبت هوای محل زندگی‌شان بیش‌تر شود.

مختصری درباره نیاز گیاهان هوازی به جریان هوا

همان‌طور که از اسم گیاه هوازی معلوم است، این گیاه به جریان هوا نیاز دارد. این به چه معنی است؟ یعنی این که گیاه هوازی را نباید در ظرف دربسته نگه‌داری نکنید. این گیاه نیاز دارد که هوای تازه به راحتی در محیط زندگی‌اش گردش کند.

بررسی سمی بودن گیاهان هوازی

خوشبختانه گیاهان هوازی برای حیوانات و انسان‌ها اصلا سمی نیستند و با خیال راحت می‌توانید از آن در منزل‌تان لذت ببرید.

آفات آلوده کننده گیاهان هوازی

دو آفتی که می‌توانند گیاهان هوازی را از بین ببرند، شته‌ها و شپشک آردی هستند. شته‌ها به زیر برگ‌ها می‌چسبند و از گیاه تغذیه می‌کنند. شپشک آردی هم حشرات سفیدرنگی هستند که به صورت انگلی از گیاه تغذیه می‌کنند. اگر برگ‌های گیاه در حال ریختن یا زردشدن است حتما آن را از نظر وجود آفت با دقت بررسی کنید.
اگر گیاه‌تان دچار آفت شده است، آن را از بقیه ی گیاهان جدا کنید تا به بقیه‌ی گیاهان سرایت نکند. بهتر است عکسی از گیاه بگیرید و با کارشناسان باغبانی مشورت کنید تاسم مناسب برای آفت را به شما بدهند.

ریشه این گیاهان به چه دلیل می‌پوسد و از بین می‌رود؟

یکی از دلایل مهم از بین رفتن گیاه هوازی پوسیده ریشه‌اش است. و دلیل اصلی‌اش مرطوب ماندن  ریشه‌ی گیاه یا ماندن در ظرف آب به مدت طولانی است. یکی از علایم پوسیدگی قهوه‌ای یا سیاه‌شدن ریشه‌ی گیاه است. برای جلوگیری از این اتفاق، حتما برنامه‌ی آبیاری منظمی برای گیاه هوازی‌تان داشته‌باشید.

چگونه می‌توان محل زندگی گیاهان هوازی را عوض کرده و آن‌ها را تکثیر کرد؟

چون گیاهان هوازی معمولا در خاک قرار ندارند، عوض کردن محل زندگی‌شان بسیار راحت است. کافی است آن ها را با دست و به راحتی جا به جا کنید اما در هنگام جا‌به جایی گیاه دقت کنید که برگ‌های آن آسیب نبیند.
بهترین راه برای تکثیر گیاه هوازی استفاده از جوانه‌های جدید گیاه است. این جوانه‌ها درواقع  گیاهچه‌های جدیدی هستند که در پایه‌ی گیاه مادر رشد میکنند. فقط کافی است گیاه جدید را با چاقوی تیز و با دقت از گیاه مادر جدا کنید و به صورت یک گیاه مستقل پرورش دهید.

پاسخ به سوالات رایج درباره گیاهان هوازی

در این جا مجموعه‌ای از سوالات رایج در مورد گیاهان هوازی را جواب داده ایم که ممکن است برای هرفردی پیش بیاید. اگر شما هم سوالی دارید و در این جا جواب نداده‌ایم، حتما برای ما کامنت بگذارید.

1. آیا گیاهان هوازی در تصفیه کردن هوای محیط نقشی دارند؟

گیاهان هوازی کربن دی اکسید و مواد آلوده‌کننده‌ی شیمیایی را جذب می‌کنند اما مقدار جذب آن‌ها به اندازه‌ی چشم‌گیری نیست. از طرفی بعضی از مطالعات نشان‌داده که گیاهان هوازی می توانند جیوه‌ی موجود در هوا را جذب کنند.

2. آیا این گیاهان با رشد بیشتر، تغییر اندازه می‌دهند؟

بله اگر گیاه هوازی شما به صورت گیاه‌چه باشد، به مرور زمان رشد می‌کند و بزرگ می‌شود اما اگر کاملا بالغ باشد، فقط به اندازه ی تعیین‌‌شده برای گونه‌اش رشد می‌کند و دیگر بزرگ‌تر از آن نمی‌شود. اگر می‌خواهید بدانید گیاه هوازی تان تا چه اندازه رشد خواهد کرد، گونه‌ی آن را بشناسید و ببینید در آن گونه تا چه اندازه‌ای بزرگ خواهد شد.

3. آیا گیاهان هوازی پس از دوره گلدهی از بین می‌روند؟

بله متاسفانه بیشتر گیاهان هوازی بعد از گل‌دادن از بین می‌روند و چرخه‌ی زندگی‌شان با گل‌دادن کامل می‌شود اما نکته‌ی مثبتش این است که قبل از ازبین رفتن، گیاه‌چه‌های جدیدی تولید می‌کند که می‌توانید آن‌ها را تکثیر کنید و گیاهان جدیدی داشته‌باشید.

4. دلایل از بین رفتن گیاهان هوازی چه می‌باشد؟

مهم‌ترین علت از بین رفتن گیاهان هوازی، آبیاری بیش از اندازه‌ است که باعث پوسیدگی ریشه‌ و مرگ‌شان می‌شود. علت دیگر، آب دادن کم‌تر از حد معمول و تشنگی گیاه است که خوشبختانه می‌توانید گیاه را در این مرحله نجات دهید. کافی است نکته‌های زیر را دنبال کنید.
یکی از نشانه‌های آبیاری کم، پژمرده شدن نوک برگ‌ها و خشک شدن بافت گیاه است.
به محض این که متوجه پژمرده شدن گیاه‌تان شدید، گیاه را آبیاری کنید و برنامه ‌ی منظمی برای آبیاری آن در نظر بگیرید.اگر گیاه‌تان خیلی خشک شده و رنگش قهوه‌ای شده است،‌ مراحل زیر را دنبال کنید:‌
- گیاه را در ظرفی پر از آب با دمای معمولی بیندازید.
- کمی آن را در آب فرو کنید تا مطمئن شوید که گیاه کاملا با آب در تماس است.
- ظرف آب را به جایی بیاورید که نور زیاد دارد و دمای محیط آن بین 18 تا 23 درجه سانتی‌گراد است.
- بگذارید به مدت 12 ساعت گیاه در آب باقی بماند.
- بعد از 12 ساعت گیاه را از آب بیرون آورید و تکان دهید تا آب اضافی آن بریزد.
- آن را به شکل وارنه روی یک حوله بگذارید تا کاملا در جریان هوا خشک شود.
- حالا با استفاده از قیچی کاملا تمیز، برگ‌های کاملا خشک را از گیاه جدا کنید.
- اگر گیاه بعد از 3 روز آبیاری باز هم علایم خشکی را داشت، ‌دوباره این مراحل را برایش تکرار کنید اما این بار فقط 3 تا 4 ساعت آن را در آب غوطه ور سازید.

فیکوس آقریقایی یا فیکوس لیراتا یکی از گیاهان آپارتمانی جذاب با برگ‌هایی پهن و بزرگ است که برای نگهداری در سالن پذیرایی خانه و یا حتی قرار دادن در محل کار، گزینه بسیار مناسبی می‌باشد. شما می‌توانید با مراجعه به یک فروشگاه آنلاین گل و گیاه، نسبت به خرید این گیاه زیبا اقدام فرمایید. اما پیشنهاد می‌کنیم قبل از آن مقاله زیر را مطالعه کرده تا شیوه نگهداری گیاه فیکوس آفریقایی را به خوبی بیاموزید.

شناخت گیاه فیکوس آفریقایی (فیکوس لیراتا)

فیکوس لیراتا که در ایران با نام فیکوس آفریقایی هم شناخته‌شده‌است، از گیاهان زیبایی است که تصویر آن را معمولا در مجله‌ها و در عکس‌های دکوراسیون خانه‌های اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها می‌بینید. برگ‌های این گیاه جذاب، سبزرنگ و شبیه سایز ویولن است و همین نکته فیکوس آفریقایی را به گیاهی خاص تبدیل کرده‌است.
فیکوس آفریقایی بومی جنگل‌های استوایی آفریقاست و بلندی آن در طبیعت ممکن است به 12 متر هم برسد. زندگی آن‌ها در جنگل به صورت انگلی است یعنی روی درخت‌های دیگر رشد می‌کنند اما خوشبختانه نوع خانگی این گیاه با زندگی در خاک و گلدان سازگار است.
جالب است بدانید فیکوس لیراتا خواهر فیکوس الاستیکا است که برگ‌های سبز پررنگ و چرمی زیبا دارد.

مشخصات اصلی گیاه فیکوس آفریقایی

اگر از این گیاه به خوبی مراقبت‌کنید، هر سال مقدار زیادی رشد می‌کند و بلندی آن در خانه می‌تواند به بیش‌تر از دو متر هم برسد. جذابیت این گیاه به رنگ سبز زیبای برگ‌هایش است و به همین دلیل برای فضاهای بزرگ انتخاب خوبی است.
به خاطر ارتفاع گیاه و شکل برگ‌هایش، آن را فقط باید روی زمین بگذارید و نباید آن را آویزان کنید یا روی قفسه یا لبه پنجره بگذارید. البته گیاهان کوچک فیکوس آفریقایی را که هنوز بلند نشده اند و برگ‌های کوچکی دارند، می‌توانید به طور موقتی در لبه‌ی قفسه یا کابینت بگذارید.

شیوه نگهداری گیاه

مراقبت از فیکوس آفریقایی به صبر و دقت نیاز دارد اما به اندازه‌ای که فکر می‌کنید مراقبت از آن سخت نیست. کافی‌است نکات و راهنمایی‌های زیر را به دقت دنبال کنید تا کم کم به یک مراقب حرفه‌ای گیاهان سبز تبدیل شوید.

نور مورد نیاز

این گیاه جذاب به نور زیاد و غیرمستقیم نیازدارد. آن را نزدیک پنجره‌ای آفتاب‌گیر بگذارید تا در طول روز بتواند نور کافی را جذب کند.آفتاب نباید مستقیما به گیاه بتابد، منظور از نور خوب نور غیرمستقیم می باشد.نور مستقیم باعث سوختن و قهوه ای و خشک شدن لبه های برگ ها می شود. هرچند ماه یک بار گیاهتان را بچرخانید تا نور به صورت مساوی به همه‌ی برگ‌هایش برسد و از کج‌شدن آن جلوگیری‌کنید.
هفته‌ای یک بارپشت و روی برگ‌های آن را با دستمال مرطوب و نرم به آرامی تمیز کنید تا گرد و غبار روی برگ‌های آن ننشیند و جذب نور تا حدممکن زیاد شود. این نکته‌ی مهمی است چون برگ‌های بزرگ این گیاه گرد و غبار را به راحتی به خودش جذب می‌کند.

روش صحیح آبیاری

به عنوان قانون کلی، هرزمان که سطح خاک گلدان نسبتا خشک شد، به آن آب بدهید. آبی که به گیاه می‌دهید باید هم‌دمای اتاق و ولرم باشد و از دادن آب سرد به آن خودداری‌کنید چون به گیاه شوک وارد می‌کند. بعد از آبیاری، آب اضافی باید کاملا از گلدان خارج شود و خاک گلدان غرق در آب نماند. وقتی که آب اضافی در زیرگلدانی جمع شد، آن را خالی کنید. اگر گلدان شما سوراخ خارج شدن آب ندارد باید حتما قسمت زیادی از خاک کف گلدان پوکه باشد تا آب از خاک اطراف ریشه با فضای خالی طبقه زیرین خاک منتقل شود.به اصلاح آب خارج شود.
فیکوس آفریقایی به آبیاری زیاد یا کم حساس است و برای همین مدتی زمان می‌برد تا زمان درست آبیاری گیاه را متوجه شوید. هم‌چنین با دانستن علامت‌های زیر می‌توانید از خشک‌شدن یا گندیدن ریشه‌های گیاه‌تان جلوگیری کنید.
اگر به فیکوس‌آفریقایی مقدار کمی آب بدهید، لبه‌های برگ‌هایش قهوه‌ای می‌شود و برگ‌ها می‌ریزند، از طرفی اگر به گیاه بیش از اندازه آب بدهید، لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها و لبه‌ی آن پدید می‌آید و خاک آن بوی ناخوشایندی می‌گیرد. اگر نشانه‌های بالا را در گیاه‌تان مشاهده‌کردید، می‌توانید با دادن مقدار آب بیش‌تر یا عوض کردن خاک گلدان در صورت آبیاری بیش‌از حد، آن را اصلاح کنید.
بهتر است همیشه برگ‌های گیاه را بررسی کنید تا اگر علامت یا لکه قهوه ‌ای دیدید، علت آن برطرف شود و اگر دیر به آن رسیدگی کنید، روی برگ‌های‌ گیاه سوراخ باقی می‌ماند.
فیکوس آفریقایی به خاک غنی نیاز دارد و لازم است هر چند وقت یک بار به آن کود بدهید تا برگ‌هایش همیشه سبز و شاداب و بزرگ باقی بمانند و رشد خوبی داشته‌باشد.

دمای مناسب

این گیاه آب و هوای گرم و مرطوب را دوست دارد چون مشابه آب و هوای جنگل‌های پربارانی است که بومی آن است. دمای مورد نیاز آن بین 18 تا 24 درجه سانتی‌گراد است. یادتان باشد فیکوس آفریقایی را دردمای زیر 10 درجه سانتی‌گراد نگذارید وگرنه روی برگ‌های آن لکه قهوه‌ای به وجود‌ می‌آید. برای این‌که مقدار رطوبت هوای آن را زیادتر کنید می توانید گلدان‌های دیگر را هم کنارش بگذارید چون گیاهان در کنار هم می‌توانند رطوبت هوای اطراف‌شان را زیاد کنند. راه دیگر استفاده از دستگاه بخور سرد است، هم‌چنین می‌توانید برای گیاه‌تان جزیره درست‌کنید. یعنی یک سینی را پر از سنگ‌های متوسط و ریز کنید و داخل آن آب بریزید. سپس گلدان را طوری روی آن بگذارید که کف گلدان با آب تماس نداشته‌باشد.
فیکوس آفریقایی به جریان هوای سرد حساس است و اگر مقابل هوای سرد قرار بگیرد برگ‌هایش خشک می‌شود. آن را دور از پنجره‌های باز و کولر بگذارید. هم‌چنین از جا به جاکردن آن خودداری کنید چون باعث ایجاد شوک به آن و ریزش برگ‌هایش می‌شود.

بررسی سمی بودن فیکوس آفریقایی

اگر حیوان خانگی‌تان از برگ‌های این گیاه بخورد، دچار ناراحتی‌ معده می‌شود. بهتر است گیاه‌تان را در جایی بگذارید که حیوانات خانگی به آن دسترسی نداشته‌باشند.

آفات آلوده کننده و بیماری‌های رایج گیاه

فیکوس آفریقایی ممکن است مورد حمله‌ی آفت‌هایی مثل شپشک، شته، کنه تارعنکبوتی و حشره‌‌های پولک‌دار قرار بگیرد. همیشه زیر و روی برگ‌ و ساقه‌های گیاه را از نظر داشتن آفت بررسی کنید. در صورتی‌که آفت یا حشره‌‌ای روی گیاه مشاهده‌کردید، ابتدا با دستمال نرم آغشته به آب گرم و صابون، برگ‌ها را کاملا تمیز کنید سپس از آفت‌کش ملایم استفاده‌کنید.

چگونه می‌توان فیکوس آفریقایی را تکثیر کرد؟

اگرچه رشد گیاه جدید کمی زمان بر است، اما باز هم تکثیر فیکوس زیبا اقدامی کاملا درست و تقریبا آسان است.
رایج‌ترین روش، کاشت قلمه ساقه یا برگ این گیاه است. قلمه زدن روشی مطمئن است و می‌توانید آن را به سادگی در منزل انجام دهید
- اولین گام
یک گلدان کوچک و خاک چند منظوره فراهم کنید، سپس آن را آبیاری کنید تا خاک کاملا مرطوب شود. همچنین می‌توانید یک شیشه تمیز کوچک (مانند شیشه مربا) را هم تا نیمه از آب پر کرده و آن را به عنوان گلدانی برای تکثیر گیاه استفاده کنید.
- دومین گام
با یک تیغ تیز و تمیز، یک برگ را از نزدیک‌ترین جایی که به ساقه متصل است جدا کنید. اگر قصد دارید قلمه‌های متعددی از یک شاخه بریده شده جدا کنید، به آسانی شاخه را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. هر بخش باید یک یا دو برگ روی خود داشته باشد.
- سومین گام
پایین قلمه را در خاک مرطوب شده بکارید. می‌توانید دو قلمه را با هم در یک گلدان قرار دهید. روی قلمه‌ها یک کیسه پلاستیکی قرار داده و برای جلوگیری از تماس آن با برگ‌ها، چند سیخ چوبی در خاک فرو کنید. سپس لبه پلاستیک را دور گلدان فرو کنید.
اگر از آب استفاده می‌کنید، ساقه بریده شده را در آب قرار دهید.
- چهارمین گام
قلمه‌های خود را در کنار یک پنجره نورگیر قرار دهید و همواره ریشه‌ آن‌ها را از نظر فاسد شدن چک کنید. ریشه باید تقریبا 6 تا8 هفته بعد از تکثیر ظاهر شود.
- پنجمین گام
قلمه‌های ریشه زده را در گلدان نهایی بکارید و مانند سایر گیاهان از آنها نگهداری کنید. تا زمانی که گیاه جوان است، افزایش رطوبت محیط برای آن بسیار مفید خواهد بود.

زمان و روش عوض کردن گلدان گیاه

هر سال در فصل بهار، باید گلدان فیکوس لیراتای جوان را عوض کنید.زمان تعویض گلدان وقتی است که ریشه‌های آن ازانتهای گلدان بیرون‌می‌زند.یک گلدان مناسب انتخاب کنید، طوری که قطر آن 5 سانتی متر از گلدان فعلی بزرگ‌تر باشد. به آرامی خاک را کنار بزنید و سعی کنید گیاه را از گلدان خارج کنید. با دقت ریشه را بیرون بیاورید و در این حین، حتما زیر آن را با دست نگه دارید. سپس آن را در گلدان جدید بگذارید و فضای خالی را با خاک مخصوص گیاهان آپارتمانی پر کنید.
هنگامی که گیاه بالغ شد، دیگر نیازی نیست که گلدان را مداوم عوض کنید. در این شرایط، هر بهار چند سانتی متر رویی خاک را بردارید و با خاک تازه جایگزین کنید.
اگر تعویض گلدان را در خارج از خانه انجام می‌دهید، هنگامی این کار را بکنید که دما حداقل 10 درجه سانتی گراد باشد. دمای سردتر از این، اضطراب زیادی به فیکوس لیراتا وارد خواهد کرد.

چگونه می‌توان فیکوس آفریقایی را هرس کرد؟

هرس کردن و بریده برگ‌ها باعث می‌شود رشد گیاه بهبود پیدا کند. هراز گاهی برگ‌های آسیب‌دیده و خراب گیاه را با قیچی جدا کنید تا گیاه انرژی خودش را صرف رشد بیش‌تر و غذارسانی به برگ‌های سالم کند. اگر شاخه‌های فرعی گیاه هم جلوی رفت و آمد را گرفته یا فضای محل زندگی‌تان را بیش از حد شلوغ کرده‌است، می‌توانید آن را قیچی کنید. دقت کنید که شاخه‌ی فرعی را از جایی برش بزنید که حداقل 3 سانتی‌متر با شاخه‌ی اصلی فاصله داشته باشد تا آسیبی به شاخه‌ی اصلی گیاه نرسد.

پاسخ به سوالات رایج درباره گیاه فیکوس آفریقایی یا فیکوس لیراتا